[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[isim]

• Bir kimseyi, bir şeyi anlatmaya, tanımlamaya, açıklamaya, bildirmeye yarayan söz, isim, nam

  Görmediniz mi, adını söyleyince herkes put kesiliyor. - Ahmet Hamdi Tanpınar

• Herkesçe tanınmış veya işitilmiş olma durumu

[dil bilgisi]

• Canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, çeşitli durumları bildiren kelime, isim

Ata Sözleri ve Deyimler

• ad almak
• ad çekmek
• adı (bile) olmamak
• adı batası (veya batasıca)
• adı batmak
• adı bile okunmamak
• adı çıkmak
• adı çıkmış dokuza, inmez sekize
• adı deliye çıkmak
• adı duyulmak
• adı geçmek
• adı gibi bilmek
• adı kaldırılmak
• adı kalmak
• adı karışmak
• adı kötüye çıkmak
• adını ...-ye çıkarmak
• adını ağzına abdestle almak
• adını ağzına almamak
• adını anmak
• adını bağışlamak
• adını çıkarmak
• adını kirletmek (veya lekelemek)
• adını koymak
• adını taşımak
• adını vermek
• adı olmak
• adı var
• ad koymak
• ad takmak
• ad vermek
• ad yapmak

[isim]

• Sayma

• Sayılma

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü

[isim]

[coğrafya]

• Deniz veya göl suları ile çevrilmiş küçük kara parçası, cezire

  İnziva yerim bazen limanda bir şileptir, bazen bir ada. - Refik Halit Karay

• Tali yoldan ana yola güvenli çıkışı sağlamak için tali yolun sağ tarafına yapılan, çizgilerle ayrılmış bölüm

• Kavşaklarda trafiği düzenleyici, yönlendirici veya ayırıcı olmak üzere bordürle sınırlandırılmış veya yer çizgileriyle belirlenmiş alan

• Çevresi yollarla belirlenmiş olan arsa ve böyle bir arsayı kaplayan yapılar topluluğu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ada gibi

[isim]

[hayvan bilimi]

• Memelilerin etobur takımından, beş parmaklı, tabanlarına basarak yürüyen, yurdumuzda boz türü bulunan, iri gövdeli hayvan, kocaoğlan (Ursus arctos)

[ünlem]

• Kaba saba olan insanlar için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayı gibi
• ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
• ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
• ayıya kaval çalmak
• ayı yavrusu ile oynuyor
• ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
• ayıyı vurmadan postunu satmak

[isim]

• Bazı maddelerin dilde bıraktığı yakıcı duyu, tatlı karşıtı

  Acıyı sever.

[sıfat]

• Tadı bu nitelikte olan

  Acı kahvesini yudumluyordu. - Tarık Buğra

• Herhangi bir dış etken dolayısıyla duyulan rahatsızlık, ızdırap

  Omuzlarına kadar vücudun derisini haşlayan bayıltıcı yanma acısı ve dehşeti çok sürmedi. - Peyami Safa

[mecaz]

• Ölüm, yangın, deprem vb. olayların yarattığı üzüntü, keder, elem

  İnsan, ölümün acısını en çok günün iki uzak saatinde hissetmektedir. - Yusuf Ziya Ortaç

[sıfat]

• Çarpıcı, göz alıcı (renk)

[sıfat]

[mecaz]

• Keskin, şiddetli

  Acı poyraz kuvvetle esiyordu. - Orhan Kemal

[sıfat]

[mecaz]

• Kırıcı, üzücü, incitici, dokunaklı, kötü

Ata Sözleri ve Deyimler

• acı (veya acılar) görmek
• acı acıyı keser, su sancıyı
• acı çekmek (veya duymak)
• acı gelmek
• acı patlıcanı kırağı çalmaz
• acısı çıkmak
• acısı içine (veya yüreğine) çökmek (veya işlemek)
• acısına dayanamamak
• acısını almak
• acısını almak
• acısını bağrına (veya içine) basmak (veya gömmek)
• acısını çekmek
• acısını çıkarmak
• acısını görmek
• acısı ortaya çıkmak
• acı söylemek
• acı vermek

[sıfat]

• Yabancı

[isim]

• Anma

• Hatır, zihin

  Yâdımda ezelî ve mor bir fecir memleketi gibi kalan doğduğum yeri gözümün önüne getirmek isterim. - Ömer Seyfettin

Ata Sözleri ve Deyimler

• yâd etmek
• yâdını uyandırmak

[isim]

• Bir görev, bir iş için kendini ileri süren veya başkaları tarafından ileri sürülen kimse

  Babası da beni damat adayı olarak görüyordu. - Mahmut Yesari

• Bir iş için yetiştirilmekte, eğitilmekte olan kimse, namzet

  Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan adayları, on gün içinde Başkanlık Divanına bildirilir. - Anayasa

Ata Sözleri ve Deyimler

• aday göstermek
• aday olmak

[isim]

• Bir suçu, bir kusuru veya bir hatayı bağışlama

• Görevden çıkarılma

  Kardeşinin vazifeden affı kararlaşmış.

Ata Sözleri ve Deyimler

• af buyurun!
• af çıkarmak
• af dilemek
• affa uğramak
• affını dilemek (veya istemek)
• affınıza sığınarak

[isim]

[müzik]

• Müzikal ses dizilerinde mi ile sol arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[isim]

• Annenin erkek kardeşi

  Dayımı el pençe divan karşılar, ne yiyip ne içeceğini sormazdı çünkü bilirdi. - Aydın Boysan

[sıfat]

[halk ağzında]

• Cesur, yiğit

[ünlem]

[halk ağzında]

• Yaşlı erkeklere söylenen bir seslenme sözü

  O kadarcık okumaktan kanun anlaşılsa avukata ekmek mi kalırdı, dayı! - Sait Faik Abasıyanık

[mecaz]

• Kayırıcı

  Bunların çok bariz olan bir tarafı da siyasi dayıları sık sık değiştirmeleridir. - Peyami Safa

[argo]

• Kabadayı

[tarih]

• Osmanlı Devleti'nde Tunus, Cezayir ve Trablusgarp'ta seçimle başa getirilen yönetici

[sıfat]

[felsefe]

• Adcılık öğretisine bağlı (kimse), isimci

[isim]

• Geceleri dolaşarak insanlara kötülük ettiğine inanılan hortlak

[mecaz]

• Kötülük yaparak başkalarına zarar veren kadın

  Uzaktan bakıldığında, asabi ve çirkin bir cadıyı andırıyordu. - Ayşe Kulin

[eskimiş]

• Çok güzel göz

Ata Sözleri ve Deyimler

• cadı gibi

[isim]

[jeoloji]

• Kayaç kütlelerinin bir kırılma düzlemi boyunca yerlerinden kayması, kırık (III)