[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

[müzik]

• Gam dizisinde `sol` ile `si` arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[kimya]

• Lantan elementinin simgesi

[sıfat]

• İyi, pekiyi, daniska

  Beni Konya Lezzet Lokantası'na götürdü, âlâ bir öğle yemeği çekti. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Karışık renkli, çok renkli, alaca

  Ala kilim eskimiş.

[isim]

• Alabalık

[halk ağzında]

• Açık kestane renginde olan, ela (göz)

[isim]

[halk ağzında]

• Kekliğin boynundaki siyah halka

Ata Sözleri ve Deyimler

• ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü

[isim]

[halk ağzında]

• Köpek ve sığırlara yedirilmek için un ve kepekle hazırlanan yiyecek

[isim]

• Hale

• Bazı kutsal kişilerin başı etrafında gösterilen ışık çevresi

[isim]

[eskimiş]

• Karı, eş

  Çocuklar uyumuştur / Efendi gazete okur / Ayali dikiş dikmektedir - Orhan Veli Kanık

[isim]

• Herhangi bir törende veya gösteride yer alan topluluk

  Düğün alayı. Fener alayı.

• Bayram, cenaze vb. törenlerde sıralı olarak giden insan topluluğu, kortej

• Hayvan topluluğu

  Bizim alayımız leylek alayı / Havada uçarız dolayı dolayı - Halk türküsü

[askerlik]

• Genellikle üç tabur ve bunlara bağlı birliklerden oluşan asker topluluğu

  Topçu alayı.

Ata Sözleri ve Deyimler

• alaya çıkmak

[isim]

• Bir kimsenin, bir şeyin, bir durumun, gülünç, kusurlu, eksik vb. yönlerini küçümseyerek eğlence konusu yapma

Ata Sözleri ve Deyimler

• alaya almak
• alaya bozmak
• alaya vurmak
• alay etmek
• alay geçmek
• alay gibi gelmek

[isim]

• Bir suçu, bir kusuru veya bir hatayı bağışlama

• Görevden çıkarılma

  Kardeşinin vazifeden affı kararlaşmış.

Ata Sözleri ve Deyimler

• af buyurun!
• af çıkarmak
• af dilemek
• affa uğramak
• affını dilemek (veya istemek)
• affınıza sığınarak

[isim]

[müzik]

• Müzikal ses dizilerinde mi ile sol arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[isim]

• Geleceği öğrenmek, şans ve kısmeti anlamak amacıyla oyun kâğıdı, kahve telvesi, el ayası vb.ne bakarak anlam çıkarma, bakı

  Ben bütün fallara, bütün rüyalara, bütün itikatlara inanırım. - Peyami Safa

Ata Sözleri ve Deyimler

• fala bakmak
• fal açmak (veya bakmak)

[isim]

• Söz, lakırtı

  Galiba ızdırabın ne olduğunu tecrübe edenler için saadet boş laf. - Etem İzzet Benice

• Sonuçsuz, yararı olmayan söz

  Onun söyledikleri laftan ibaret.

• Konuşma

• Konu, mevzu, bahis

  Lafı değiştirdi.

[ünlem]

• `Öyle şey olamaz, bu sözün hiçbir değeri yok` anlamlarında hafifseme yollu kullanılan bir söz

  Şunu yapacakmış, bunu yapacakmış, laf!

[mecaz]

• Dedikodu

Ata Sözleri ve Deyimler

• lafa başlamak
• lafa boğmak
• laf açmak
• lafa dalmak
• lafa karışmak
• laf altında kalmamak
• laf anlamaz
• laf anlatmak
• laf aramızda
• laf atmak
• lafa tutmak
• laf çakmak (veya çarptırmak veya dokundurmak)
• laf çıkarmak
• laf çıkmak
• laf dinlemek
• laf düşmemek
• laf etmek
• laf geçirmek
• laf gelmek
• laf getirmek
• laf götürmek
• lafı ağzına tıkamak
• lafı ağzında bırakmak
• lafı ağzında gevelemek
• lafı ağzında kalmak
• lafı ağzından almak
• lafı bağlamak
• lafı çevirmek
• lafı dağıtmak
• lafı değiştirmek
• lafı dolandırmak
• lafı döndürüp dolaştırmak
• lafı edilmek
• lafı geçmek
• lafı kesmek
• lafı kıçından anlamak
• lafı kıçından dinlemek
• lafı kısa kesmek
• lafı mı olur?
• lafına gelmek
• lafını (veya lafınızı) balla kestim (veya kesiyorum)
• lafını bilmek
• lafını esirgememek (veya sakınmamak)
• lafını etmek
• lafını geri almak
• lafını kesmek
• lafını yabana atmamak
• lafını yedirmek
• lafını yemek
• lafı sulandırmak
• lafı tartmak
• lafı uzatmak
• laf işitmek
• laf kaynayıp gitmek
• laf lafı açar
• lafla peynir gemisi yürümez
• laf ola beri gele!
• laf olmak
• laf olsun âdet yerini bulsun
• laf oturtmak
• laf söyledi bal kabağı!
• lafta kalmak
• laftan anlamak
• laf taşımak
• laf torbaya girmez
• laf tutmak
• laf yakıştırmak
• laf yapmak
• laf yetiştirmek
• laf yok!

[sıfat]

• Şaşkın, dağınık, ne yapacağını bilmez

  Bir top ağzından henüz fırlamış gibi afal ve dağınıktı. - Falih Rıfkı Atay