[isim]

• Anne

  Anası mutfakta bir tabağa marul doğruyor. - Yusuf Atılgan

• Yavrusu olan dişi hayvan

• Dinî bakımdan aziz tanınan bazı kadınlara verilen saygı unvanı

  Fatma Anamız. Meryem Ana.

[ünlem]

• Yaşlı kadınlara saygılı bir seslenme sözü

[mecaz]

• Velinimet

  Yoksullar anası.

• Alacağın veya borcun, faizin dışında olan bölümü

[sıfat]

• Temel, asıl, esas

  Ana bina aradan geçen elli beş yıla karşın değişmemiş. - Ayla Kutlu

[matematik]

• Çizgilerden herhangi birini anlatan kelimeye sıfat olarak geldiğinde o çizginin, belirli bir kural altında hareket ederek bir yüzey oluşturmaya yaradığını anlatan bir söz

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam!
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[sıfat]

• İyi, pekiyi, daniska

  Beni Konya Lezzet Lokantası'na götürdü, âlâ bir öğle yemeği çekti. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Karışık renkli, çok renkli, alaca

  Ala kilim eskimiş.

[isim]

• Alabalık

[halk ağzında]

• Açık kestane renginde olan, ela (göz)

[isim]

[halk ağzında]

• Kekliğin boynundaki siyah halka

Ata Sözleri ve Deyimler

• ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz

[isim]

[hayvan bilimi]

• Kuzey Avrupa'da yaşayan, geniş dallı boynuzları olan, iri bir tür geyik

[isim]

• Gözde sarıya çalan kestane rengi

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Ela gözlerini sevdiğim dilber / Seni görmeyeli göresim geldi - Karacaoğlan

[isim]

[madencilik]

• Bir alaşımdaki madenlerin erime derecesi farkından yararlanarak bunları birbirinden ayırma işlemi

[isim]

[eskimiş]

• Söz, lakırtı, laf

Ata Sözleri ve Deyimler

• kale almamak

[isim]

• Atardamar ve toplardamarların içinde dolaşarak hücrelerde özümleme, yadımlama görevlerini sağlayan plazma ve yuvarlardan oluşmuş kırmızı renkli sıvı

  Cebinden çıkardığı mendille ellerine bulaşan kanları silerek haykırdı. - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Soy

  O da benim kanımdan.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kan (veya kanı) başına çıkmak (veya sıçramak veya toplanmak)
• kana boyamak (veya bulamak veya bulatmak)
• kan ağlamak
• kan akıtmak
• kan akmak
• kan alacak damarı bilmek
• kan almak
• kana susamak
• kan beynine sıçramak (veya çıkmak)
• kan boğmak
• kan çanağı gibi
• kan çekmek
• kan çıkmak
• kan dere gibi akmak
• kan dökmek
• kan gelmek
• kan gitmek
• kan gövdeyi götürmek
• kan gütmek
• kanı donmak (veya çekilmek)
• kanı ısınmak
• kanı içine akmak
• kanı kanla yumazlar, kanı suyla yurlar
• kanı kaynamak
• kanı kaynamak
• kanı kurumak
• kanına dokunmak
• kanına ekmek doğramak
• kanına girmek
• kanına işlemek
• kanına susamak
• kanını emmek
• kanını içine akıtmak
• kanını kaynatmak
• kanını kurutmak
• kanını yerde koymak
• kanı sulanmak
• kanı temizlenmek
• kanıyla ödemek
• kan istemek
• kan kaybetmek
• kan kusturmak
• kan kusup kızılcık şerbeti içtim demek
• kan olmak
• kan olmak
• kan oturmak
• kan revan içinde
• kan revan içinde kalmak
• kan tere batmak
• kan ter içinde
• kan ter içinde kalmak
• kan tutmak
• kan vermek
• kan yürümek

[sıfat]

• Saçı dökülmüş olan (kimse)

  Simitçi kumraldı, saçları dökülmüştü, evet basbayağı keldi adam. - Ahmet Ümit

[mecaz]

• Çıplak (doğa), yaprakları dökülmüş (bitki)

  Yükselip alçalıyor, kel tepelerin etrafını dönüyordu. - Sait Faik Abasıyanık

[mecaz]

• Gelişmemiş, cılız (bitki)

  Kel bir ağaç.

[mecaz]

• İçinde az eşya bulunan

Ata Sözleri ve Deyimler

• kel başa şimşir tarak
• kele köseden yardım olmaz
• keli görünmek
• keli kızmak
• keli körü toplamak
• kelin ayıbını takke örter
• kelin merhemi olsa başına sürer (veya kelin medarı olsa kendi başında olur)
• kel ölür, sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur
• kel yanında kabak anılmaz

[ünlem]

[kaba konuşmada]

• Ulan

  İte bak lan, dedi, nasıl da horozlanıyor? - Necati Cumalı

[isim]

• Uzak Doğu'da yetişen Amerikan elmasından çıkan zamk

• Boyacılıkta kullanılan, kırmız böceğinin üst deri bezlerinin salgıladığı madde

[isim]

• At, eşek, öküz vb. yük hayvanlarının tırnaklarına çakılan, ayağın şekline uygun demir parçası

  Atların nal tıkırtıları, demir tekerlek gürültüleri işitildi. - Ömer Seyfettin

Ata Sözleri ve Deyimler

• nal çakmak
• nal deyip mıh dememek
• nalları dikmek
• nal toplamak

[isim]

• Bazı ülkelerde, hükümdarların, mareşallerin, din adamlarının güç sembolü olarak törenlerde taşıdıkları bir tür ağaç veya metalden değnek

[eskimiş]

• İhtiyarların baston yerine kullandıkları uzun sopa

[isim]

[bitki bilimi]

• Asklı mantarlara özgü üreme organı

[isim]

• Dingil

[ünlem]

• Telefon konuşmasına başlarken kullanılan bir seslenme sözü

[argo]

• (alooo) Kendisine bakmasını veya kendisiyle ilgilenmesini istediği kişiye karşı söylenen seslenme sözü