[sıfat]

• Ansızın yapılan

  Ani bir hareketle Çakır'ın omzunu kavradı, öne itti, sonra aynı kuvvetle geri çekip bastırdı, - Tarık Buğra

• Ansızın ortaya çıkan

  Birkaç ay devam eden bu ani hastalık alınan birçok tıbbi tedbirlere rağmen gittikçe ziyadeleşiyordu. - Asaf Halet Çelebi

[zarf]

• Ansızın, birdenbire

  Öyle ani ve haşin çıkmıştı ki bu soru, karşıdaki boş bulunup ismini söyledi. - Elif Şafak

[sıfat]

[eskimiş]

• Çıplak

• Arınmış, soyutlanmış

  Bu görüş her türlü edebî şişirmelerden ari bir görüştür. - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• İran'dan geçerek Kuzey Hindistan'a yerleşen halk veya bu halktan olan kimse

[isim]

[bitki bilimi]

• Nargillerden, yaprakları karşılıklı, çiçekleri büyük, koyu kırmızı renkte, küçük bir ağaç (Punica granatum)

• Bu ağacın kırmızımtırak sarı sert bir kabukla örtülü, içinde çok sayıda kırmızımtırak, sulu taneler bulunduran yuvarlak yemişi

Ata Sözleri ve Deyimler

• nar gibi

[isim]

[eskimiş]

• Ateş

Ata Sözleri ve Deyimler

• nârına (veya nâra) yanmak

[isim]

[eskimiş]

• Göz

[ünlem]

[halk ağzında]

• Seslenmek ve dikkati çekmek için özellikle Rumeli'de kullanılan bir söz

[isim]

• 343 ağabey

[ünlem]

[eskimiş]

• `Ey, hey` anlamında kullanılan bir seslenme sözü

  Bre Arslan Bey! Sen bu işi kolay mı sanırsın? - Sevinç Çokum

• `Be` yerine kullanılan bir seslenme sözü

• `Vay` anlamında şaşma bildiren bir seslenme sözü

  Bre, bu ne büyük gemi!

• Şaşkınlık, coşku anlatan bir seslenme sözü

[bağlaç]

• Tekrarlanan iki emir kipi arasına getirilerek işin sürekliliğini anlatan bir söz

  Öyle bir yol ki git bre git, bitmez. Gez bre gez. Dolaş bre dolaş. - Ahmet Rasim

[isim]

• Sayıların ilki

• Bu sayıyı gösteren 1 ve I rakamlarının adı

[sıfat]

• Aynı, benzer

  Beni daim şen gören safdiller öyle sansın / Ne bilsinler ki onlar bence birdir elem, haz - Enis Behiç Koryürek

[sıfat]

• Beraber

  Hep biriz, ayrılmayız.

[sıfat]

• Bu sayı kadar olan

  Bir kalem.

[sıfat]

• Herhangi bir varlığı belirsiz olarak gösteren (sayı)

  Aydınlık bir odada, iki duvarın kesiştiği köşede zayıf, yaşlı bir adam yatıyordu. - Ayla Kutlu

[sıfat]

• Tek

  Allah tektir ve birdir, amenna! - Ahmet Kabaklı

[sıfat]

• Eş, aynı, bir boyda

  Bu kalemlerin ikisi birdir, hangisini isterseniz alınız.

[sıfat]

• Ortaklaşa olan, birleşik, müşterek

  Bizim kesemiz birdir.

[sıfat]

• Değer, önem bakımlarından birbirinden farksız, birbirine eşit, birbirine benzer

[zarf]

• Bir kez

  Bir ona, bir sana, bir de bana baktı.

[zarf]

• Sadece

  Her şey bitti, bir bu kaldı.

[zarf]

• Ancak, yalnız

  Bunu bir sen yapabilirsin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... bir hâl almak (hâle girmek)
• bir ... bir (veya bir de)
• bir abam (postum) var atarım, nerede olsam yatarım
• bir adama kırk gün ne dersen o olur
• bir ağaçta gül de biter diken de
• bir ağızdan çıkıp bin dile yayılır
• bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz
• bir arpa boyu (gitmek veya yol almak)
• bir aşağı bir yukarı
• bir atımlık barutu olmak (veya kalmak)
• bir ayağı çukurda olmak
• bir ayak üstünde bin yalan söylemek
• bir ayak üstünde kırk yalanın belini bükmek
• bir baba dokuz evladı besler, dokuz evlat bir babayı beslemez
• bir baltaya sap olamamak
• bir bardak suda fırtına koparmak
• bir başa bir göz yeter
• bir başka (olmak)
• bir baştan (veya uçtan) bir başa (veya uca)
• bir ben, bir de Allah bilir
• bir biçimine getirmek
• bir boka yaramamak
• bir bu eksikti
• bir çatı altında (olmak veya bulunmak)
• bir çekirdek geri kalmamak
• bir çiçekle bahar (veya yaz) olmaz
• bir çöplükte iki horoz ötmez
• bir çuval inciri berbat etmek
• bir dalda durmamak
• bir de
• bir dediği bir dediğini tutmamak
• bir dediği iki olmamak
• bir dediğini iki etmemek
• bir deli kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramazmış
• bir deri bir kemik (kalmak)
• bir dikili ağacı olmamak
• bir dikiş kaldı
• bir dokun bin ah işit (veya dinle) (kâseifağfurdan)
• bir don bir gömlek
• bir dostluk kaldı!
• bir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldir
• bir dudağı yerde bir dudağı gökte
• bir düşüncedir (veya düşünce) almak
• bire ... vermek
• bire beş katmak
• bire bin katmak
• bir el bir eli yıkar, iki el bir yüzü yıkar
• bir elini bırakıp ötekini öpmek
• bir elinin verdiğini öbür elin görmesin
• bir elin nesi var, iki elin sesi var
• bir elin sesi çıkmaz
• bir eli yağda bir eli balda (olmak)
• bir elle verdiğini öbür elle almak
• bir elmanın yarısı o, yarısı bu
• bir fende kazık kakmak (veya çakmak)
• bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır
• bir fit bin büyü yerine geçer
• bir gömlek aşağı
• bir gömlek fazla eskitmiş olmak
• bir görüş bir kör biliş
• bir göz ağlarken öbür göz gülmez
• bir göz gülmek
• bir günden bir güne
• bir günlük beylik beyliktir
• bir hâl olmak
• bir hizaya gelmek
• biri bilmeyen bini hiç bilmez
• bir içim su (gibi olmak)
• bir iğne bir iplik olmak
• bir ilke imza atmak
• bir inat, bir murat
• bir işaretine bakmak
• bir işi başından kesmek
• bir iş olmak
• bir iştir oldu
• bir kafada olmak
• bir kapıya çıkmak
• bir karıyla bir koca, dırdır eder her gece
• bir kaşık suda boğmak
• bir kazanda kaynamak
• bir kenara atılmak
• bir kenarda durmak
• bir kıza dünür düşmek
• bir kızı bin kişi ister, bir kişi alır
• bir kolayını aramak
• bir kolayını bulmak
• bir kol çengi
• bir koltuğa iki karpuz sığmaz
• bir korkak bir orduyu bozar
• bir koyundan iki post çıkarmak
• bir Köroğlu, bir Ayvaz
• bir köşeye atılmak
• bir köşeye atmak
• bir köşeye çekilmek
• bir köşeye koymak
• bir köşeye oturmak
• bir köşeye sinmek
• bir kötünün yedi mahalleye zararı vardır (veya dokunur)
• bir kulağından girip öbür kulağından çıkmak
• bir kurşun atımı
• bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır
• bir mum al da derdine yan
• bir noktaya kadar
• bir o kadar
• bir olmak
• bir olmak
• bir o yana, bir bu yana
• bir papel (veya pul) etmemek
• bir pula satmak
• bir selam bin hatır yapar
• bir sıçrarsın çekirge, iki sıçrarsın çekirge, sonunda yakalanırsın çekirge (veya üçüncüsünde avucuma düşersin çekirge)
• bir sıkımlık canı olmak
• bir söylemek pir söylemek
• bir söyle on dinle
• bir sözünü (veya dediğini) iki etmemek
• bir sürçen atın başı kesilmez
• bir şey (veya şeyler) olmak
• bir şey anlamamak
• bir şeye benzememek
• bir şeyler, bir şeyler
• bir şey sanmak
• bir şey söylemek
• bir şey yapmak
• bir tanem
• bir tarafa bırakmak (veya koymak)
• bir tarakta bezi olmamak
• bir taşla iki kuş vurmak
• bir tat, bin feryat
• bir tek
• bir tek atmak
• bir tepe yıkılır, bir dere dolar
• bir torba kemik
• bir tuhaflığı olmak
• bir tutmak (veya görmek)
• bir varmış bir yokmuş
• bir yakadan baş çıkarmak
• bir yastığa baş koymak
• bir yastıkta kocamak
• bir yaşına daha girmek
• bir yemem diyenden kork, bir oturmam diyenden
• bir yere kadar
• bir yiyip bin şükretmek
• bir yol tutturmak
• bir yolunu bulmak

[isim]

• Dokuz yüz doksan dokuzdan sonra gelen sayının adı

• Bu sayıyı gösteren 1000 ve M rakamlarının adı

[sıfat]

• On kere yüz, dokuz yüz doksan dokuzdan bir artık

[sıfat]

[mecaz]

• Pek çok, çok sayıda

  En nihayet bin güçlükle ancak küçük parçalar hâlinde imha edilebilmiş. - Ahmet Kabaklı

Ata Sözleri ve Deyimler

• bin bilsen de bir bilene danış
• bin can ile
• bin derde deva
• bin dereden su getirmek
• bin dost az, bir düşman çok
• bini aşmak
• bini bir paraya
• binin yarısı beş yüz (o da bizde yok)
• bin işçi, bir başçı
• bin kalıba girmek
• bin nasihatten bir musibet yeğdir
• bin ölçüp bir biçmeli
• bin pişman olmak
• bin tarakta bezi olmak
• bin tasa (veya merak) bir borç ödemez
• bin yaşa!

[isim]

[tarih]

• Osmanlı Devleti'nde Macaristan ve Hırvatistan'da sancak beylerine ve küçük prenslere verilen unvan

[isim]

• Anadolu'nun doğu ve kuzey bölgesinde, en çok Artvin ve Erzurum yörelerinde el ele tutuşularak oynanan, ağır ritimli bir halk oyunu

  Bahçesi var, bağı var, ayvası var, narı var / Atamızdan yadigâr bizde ata barı var - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• bar tutmak

[isim]

• Danslı, içkili eğlence yeri

  Barın kapısından bir adam fırladı. - Attila İlhan

• Ayaküstü içki içilen eğlence yeri

  Barlarda, gazinolarda millî dilin konuşulduğunu pek işitmezdiniz. - Orhan Seyfi Orhon

• Amerikan bar

  Barda yan yana oturuyor, içiyoruz. - Refik Halit Karay

[isim]

• Hava basıncı birimi

[isim]

[halk ağzında]

• Ateşten, mide bozukluğundan, ağızda, dil ve dişlerde meydana gelen acılık, pas

Ata Sözleri ve Deyimler

• bar bağlamak (veya tutmak)

[isim]

[spor]

• Halter sporunda ağırlığı oluşturan kiloları birbirine bağlayan metal çubuk

[isim]

• Çoğu doğuştan, tende bulunan ufak, koyu renkli leke veya kabartı

  Dedim tane tane olmuş benlerin / Dedi zülfüm değdi tel yarasıdır - Âşık Ömer

• En çok üzümde görülen olgunlaşma belirtisi

[halk ağzında]

• Saçta, sakalda beliren beyazlık

[isim]

[halk ağzında]

• Olta veya tuzağa konulan yem

• Kuşun yavrusuna taşıdığı yem

[zamir]

• Teklik birinci kişiyi gösteren söz

  Bütün sevgileri atıp içimden / Varlığımı yalnız ona verdim ben - Ahmet Kutsi Tecer

[isim]

[ruh bilimi]

• Kişiyi öbür varlıklardan ayıran bilinç

[isim]

[felsefe]

• Bir kimsenin kişiliğini oluşturan temel öge, ego

Ata Sözleri ve Deyimler

• benden
• benden günah gitti
• benden paso
• benden söylemesi
• ben hancı, sen yolcu oldukça
• benim diyen
• benim oğlum bina okur, döner döner yine okur
• beni sokmayan yılan bin (yıl) yaşasın
• ben şahımı (veya şeyhimi) bu kadar severim
• ben yokum (veya ben bu işte yokum)

[isim]

• Kendisinin olan bir şeyi, yasaya uygun olarak dilediği gibi kullanabilen kimse, sahip

• Veli

Ata Sözleri ve Deyimler

• iyesi olmak

[isim]

[müzik]

• Klasik Türk müziğinde ve özellikle tekke müziğinde yer alan, kaval biçiminde, yanık sesli, kamıştan yapılmış, üflemeli bir çalgı

  Bu ücra ve metruk sarayda yalnız arada sırada bir Türk gencinin neyi işitiliyor. - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ney üflemek (veya üfürmek)

[isim]

[din bilgisi]

• Tanrı