[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[isim]

• Bir kimseyi, bir şeyi anlatmaya, tanımlamaya, açıklamaya, bildirmeye yarayan söz, isim, nam

  Görmediniz mi, adını söyleyince herkes put kesiliyor. - Ahmet Hamdi Tanpınar

• Herkesçe tanınmış veya işitilmiş olma durumu

[dil bilgisi]

• Canlı ve cansız varlıkları, duygu ve düşünceleri, çeşitli durumları bildiren kelime, isim

Ata Sözleri ve Deyimler

• ad almak
• ad çekmek
• adı (bile) olmamak
• adı batası (veya batasıca)
• adı batmak
• adı bile okunmamak
• adı çıkmak
• adı çıkmış dokuza, inmez sekize
• adı deliye çıkmak
• adı duyulmak
• adı geçmek
• adı gibi bilmek
• adı kaldırılmak
• adı kalmak
• adı karışmak
• adı kötüye çıkmak
• adını ...-ye çıkarmak
• adını ağzına abdestle almak
• adını ağzına almamak
• adını anmak
• adını bağışlamak
• adını çıkarmak
• adını kirletmek (veya lekelemek)
• adını koymak
• adını taşımak
• adını vermek
• adı olmak
• adı var
• ad koymak
• ad takmak
• ad vermek
• ad yapmak

[isim]

• Sayma

• Sayılma

[sıfat]

• Çıplak

[isim]

• Çıplak resim

[isim]

• Ses

• Herkesçe bilinme, tanınma durumu, san, şöhret, şan

  O kadar ünü ve başarıyı yakıştıramamıştı bu yüze. - Tarık Buğra

Ata Sözleri ve Deyimler

• ün almak (veya kazanmak veya salmak veya yapmak)
• üne kavuşmak

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

[eskimiş]

• Göz

[isim]

• Bir şeyin ön, arka, alt ve üst dışında kalan bölümü, profil

  Yolcuların girdiği iskele yanından kendini denize attı. - Memduh Şevket Esendal

• Sağ ve solun ortak adı, yön, taraf, cihet

  Yaşlı garson yanımıza geldi. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Yer

• Üst

• Birlikte, beraberinde olma

  Bir ara acıkıp yanlarında getirdikleri ekmek peyniri yediler. - Necati Cumalı

[sıfat]

• Üstte, altta, arkada veya önde olmayan

[sıfat]

• İkinci derece olan

  Çoğu kez yan uğraş olarak oyuncular filmcilikle uğraşıyordu. - Metin And

[sıfat]

• Tali

  Siyasi partiler kadın kolu, gençlik kolu ve benzeri şekilde ayrıcalık yaratan yan kuruluşlar meydana getiremezler. - Anayasa

[zarf]

• Bir tarafa yönelerek

[mecaz]

• İstekleri karşıt olan iki kişiden veya topluluktan biri

[askerlik]

• Savaş düzenindeki ordunun iki kanadından her biri

[matematik]

• Bir denklemde `=` işaretiyle ayrılmış olan iki anlatımdan her biri

[spor]

• Futbol veya hentbolda, topun, alanın yan çizgileri dışına çıkması, taç (II)

Ata Sözleri ve Deyimler

• -den yana
• -den yana çıkmak
• -den yana olmak
• yan bakmak
• yan basmak
• yan çizmek
• yan gelip oturmak (veya yatmak)
• yan gelmek
• yan gözle bakmak
• yanına almak
• yanına bırakmamak (veya koymamak)
• yanına kalmak
• yanına kâr kalmak
• yanına salavatla varılmaz
• yanına salavatla yaklaşılmak
• yanına yaklaştırmamak
• yanından bile geçmemiş
• yanında olmak
• yan pala Zeydün
• yan tutmak
• yan yatmak

[isim]

• Bugünden bir önceki gün

  Dün gece uyuyamadım da biraz başım ağrıyor. - Peyami Safa

• Geçmiş

  Bugünü anlamak için dünü bilmek gerek.

[zarf]

• Bugünden bir önceki günde

  Dün söyledi.

[zarf]

• Kısa bir süre önce

Ata Sözleri ve Deyimler

• dün bir, bugün iki
• dün cin olmuş, bugün adam çarpıyor
• dün öleni dün gömerler

[sıfat]

• Yabancı

[isim]

• Anma

• Hatır, zihin

  Yâdımda ezelî ve mor bir fecir memleketi gibi kalan doğduğum yeri gözümün önüne getirmek isterim. - Ömer Seyfettin

Ata Sözleri ve Deyimler

• yâd etmek
• yâdını uyandırmak

[isim]

• Koyun tüyü

  Bu şiltenin yünü az gelmiş.

[sıfat]

• Bu tüyden yapılmış

  Sırtımdaki kırmızı yün hırkam devamlı su çekiyordu. - Ayla Kutlu

[isim]

• Üzerinde yaşadığımız toprak ve denizler, yeryüzü

• Dış, çevre, ortam

  Biz dünyadan ayrı yaşarken dünya epey değişmiş. - Hüseyin Cahit Yalçın

• İnançları bir olan ülke veya insanlar topluluğu

  Batı dünyası. Doğu dünyası.

• Meslek veya iş birliği içinde bulunan kimseler, camia

  Ressamlar dünyasında onun yeri ayrıdır.

[zamir]

• Herkes

[mecaz]

• Duygu, düşünce ve hayal âlemi

  Köprüye kadar kendi dünyaları içinde ne tatlı, ne özlü konuşurlardı. - Yusuf Ziya Ortaç

Ata Sözleri ve Deyimler

• dünya (veya dünyalar) birinin olmak
• dünya ahret kardeşim (veya bacım) (olsun)
• dünya başına dar olmak (veya gelmek)
• dünya başına yıkılmak
• dünya bir araya gelse
• dünya bir, işi bin
• dünyadan el etek (veya elini eteğini) çekmek
• dünyadan geçmek (veya el çekmek)
• dünyadan haberi olmamak
• dünyada tasasız baş bostan korkuluğunda bulunur
• dünya durdukça durasın!
• dünya gözü ile görmek
• dünya gözüne zindan olmak (veya görünmek veya kesilmek)
• dünya kadar
• dünya kelamı etmek
• dünyalara değişmemek
• dünya malı dünyada kalır
• dünyanın ... sı
• dünyanın dört bucağı
• dünyanın kaç bucak (veya köşe) olduğunu göstermek (veya anlamak)
• dünyanın öbür ucu
• dünyanın sonu
• dünyanın sonu değil
• dünyanın tadını çıkarmak
• dünyanın ucu uzundur
• dünya ölümlü, gün akşamlı
• dünyasından geçmek
• dünya Süleyman'a bile kalmamış
• dünya tükenir, yalan tükenmez
• dünya varmış
• dünyaya gelmek
• dünyaya getirmek
• dünyaya gözlerini kapamak (veya yummak)
• dünyaya kazık çakmak (veya kakmak)
• dünyaya yuf borusu öttürmek
• dünyayı anlamak
• dünyayı ben yarattım demek (veya havasında olmak)
• dünyayı görmemek
• dünyayı haram etmek
• dünya yıkılsa umurunda değil
• dünyayı sel bassa ördeğe vız gelir
• dünyayı tozpembe görmek
• dünyayı tutmak
• dünyayı zindan (veya zehir) etmek (veya dünyayı başına dar etmek)
• dünya yüzü görmemek

[isim]

[gök bilimi]

• Güneş'e yakınlık bakımından üçüncü gezegen, acun