[isim]

• Kumluk yer, geniş kumsal

[isim]

• Ağza bir defada alınıp götürülen yiyecek parçası, sokum

  Öbür yemeklerden bile ağzına bir lokma koyamadı. - Ömer Seyfettin

• Lokma tatlısı

[teknik]

• Türlü kalınlıktaki cıvataları, boşluğuna geçirip sökmeye veya sıkıştırmaya yarayan metalden alet

• Yemek

  Bu akşam lokmayı beraber yeriz, tanışmış olursunuz. - Tarık Buğra

[mecaz]

• Genellikle haksız olarak ele geçirilen mal veya para

  Bu lokma sizin için çok büyüktür, boğazınızdan geçmez; yutamayacaksınız ve boğulacaksınız. - Peyami Safa

Ata Sözleri ve Deyimler

• lokma (veya lokması) ağzında büyümek
• lokma çiğnenmeden yutulmaz
• lokma dökmek
• lokma etmek
• lokma karın doyurmaz, şefkat artırır
• lokmasını dökmek
• lokmasını saymak

[sıfat]

• Akla uygun, akıllıca

  Makul bir düşünce.

• Akıllıca iş gören, mantıklı

  Makul bir adam.

• Belirli

  Tutuklanan kişilerin makul süre içinde yargılanmayı ... isteme hakları vardır. - Anayasa

[mecaz]

• Aşırı olmayan, uygun, elverişli

  Ev için makul bir fiyat istedi.

Ata Sözleri ve Deyimler

• makul olmak

[nesnesiz]

• Meydana gelmek, varlık kazanmak, vuku bulmak

  En şiddetli münakaşa, kumpanyanın ismi için oldu. - Sait Faik Abasıyanık

• Gerçekleşmek veya yapılmak

• Bir görev, makam, san veya nitelik kazanmak

  Okumak, eczacı olmak bu sayılı inatlarından biri ve ilkidir. - Tarık Buğra

• Bir şeyi elde etmek, edinmek

  Nihayet ben mal sahibi olacağıma göre rahattım. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir durumdan başka bir duruma geçmek

• Herhangi bir durumda bulunmak

• Uygun düşmek, yerinde görülmek

  Böyle iş olmaz. Oraya gitmesek de olur.

• Yetişmek, olgunlaşmak

  Ekinler oldu. Üzümler daha olmadı.

• Hazırlanmak, hazır duruma gelmek

  Çay oldu.

• Bulunmak

  Kız da hemen olduğu yere oturdu. - Memduh Şevket Esendal

• Geçmek, tamamlanmak

  İki yıl oldu. Nerede ise üç yıl olacak.

• Sürdürmek, yürütmek

  İlişkilerimiz dostça olsun istiyorum.

• Bir kuruluşla, örgütle ilgili bulunmak, mensup olmak

  Partili olmak.

• Yaklaşmak, gelip çatmak

  Sabah oldu.

• Bir şey, birinin mülkiyetine geçmek

  Pırlanta gerdanlığı da tektaş küpesi de zümrüt yüzüğü de kendinin olsun! - Sermet Muhtar Alus

• Ek fiilin geniş zamanı olan -dır (-dir) anlamında kullanılan bir söz

  Annesi oluyor. Yeğeni olur.

[nesnesiz]

[teklifsiz konuşmada]

• Sarhoş olmak

  Sen adamakıllı olmuşsun.

[-e]

• Uymak, tam gelmek

  Bu şapka başıma oluyor.

[-den]

• Yitirmek, elinden kaçırmak

  Tembelliği yüzünden işinden oldu.

[-den]

• Bir yerde doğmuş, yaşamış olmak

  Köyden, kasabadan olmayan, düveni, dirgeni nasıl bilebilir?

[-e]

• Bir olayla karşılaşmak, başına kötü bir şey gelmek

  Aman, ona bir şey olmasın! Kimseye bir şey olmadı.

[-e]

• Yol açmak

  Bu davranışın ona çok zararı oldu.

• Bir ad veya sıfatın belirttiği durumu almak

  Su, buz oldu.

[yardımcı fiil]

• Sıfat-fiil eki almış kelimelerle birlikte başlama, bitirme vb. bildiren fiilleri oluşturur

  Artık bize gelmez oldu. Bu işi yapmış olacak.

[yardımcı fiil]

• Hastalığa yakalanmak, tutulmak

  Tifo olmak. Verem olmak.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... olsun ... olsun
• ola ki
• olan (veya olup) biten
• olan oldu
• oldu bilmek (veya saymak)
• olduğu kadar
• oldu olacak
• oldu olacak, kırıldı nacak
• oldu olanlar
• olmayacak duaya âmin demek
• olup olacağı
• olur a!

[isim]

[halk ağzında]

• Tozluk yerine bacaklara ayak bileğinden dize kadar dolanan ensiz ve uzun kumaş parçası

  Kıran Bey, şimdi bacaklarına dolak sarmış, siyah poturlu, keçe külahlı, göğsünde fişeklikler ve elinde mavzer, tığ gibi bir delikanlıydı. - Refik Halit Karay

• Başörtüsü, yazma

  Ellerinde güzel, gizemli Arap harfleri ile yazılı dövizleri, bayrakları, başlarında kumaş dolakları. - Fürüzan

• Boyun atkısı

[sıfat]

• Sıkıntı çekmeden, yorulmadan yapılabilen, emeksiz, zahmetsiz, güç(II) ve zor karşıtı

  Cebimde mevcut paradan bu kadar bir şey buna tahsis etmek pek kolaydı. - Halit Ziya Uşaklıgil

[isim]

• Kolaylık

  İşin kolayını buldum.

[zarf]

• Kolayca, sıkıntısız bir biçimde, basitçe

Ata Sözleri ve Deyimler

• kolay gele! (veya gelsin!)
• kolayına bakmak (veya kaçmak)
• kolayına gelmek
• kolayını bulmak
• kolayı var

[isim]

• Şekerli nişasta eriyiğini pişirip hafif ağdalaştırarak yapılan, küçük küp veya dikdörtgen biçiminde kesilen şekerleme, kesme, latilokum

  Üsküdar'a gider iken bir mendil buldum / Mendilimin içine lokum doldurdum - Halk türküsü

• Dinamit lokumu

Ata Sözleri ve Deyimler

• lokum gibi

[isim]

• Okumak işi, kıraat

  Okuması vardı, yazması azdı. - Burhan Felek

Ata Sözleri ve Deyimler

• okumayı sökmek

[isim]

[halk ağzında]

• Patika

  Evlerinin önü yoldur yolaktır / Başımızda dönen derttir dolaptır - Halk türküsü

[isim]

• Dolmak işi

  Çok geçmeden odaya çevredeki komşular dolmaya başladı. - İhsan Oktay Anar

• Tavuk, kuzu gibi hayvanların veya biber, domates vb. sebzelerin içine pirinç ve başka şeyler doldurularak pişirilen yemek

  Perihan nine evde kalacak, baklava açacak, dolma yapacaktı. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Doldurularak yapılan

  Dolma arazi.

[argo]

• Yalan, hile, dalavere

[argo]

• Üç sigara kâğıdına bolca sarılmış esrar

  Oturalım şuraya da dolmamızı içelim, belki bir şeyler buluruz. - Muzaffer Uyguner

Ata Sözleri ve Deyimler

• dolma yutmak

[isim]

• Dolama işinin her defası

  Bu sargı ancak üç dolam dolanabilir.

[sıfat]

• Bir kez dolanacak miktarda olan

  Beş dolam kuşak.

[isim]

• Koymak işi

[isim]

• Aşiret

• İzcilikte küçük birlik

  Oymak beyi.

[isim]

[gök bilimi]

• Hemen hemen benzer veya aynı tür yıldızlardan oluşmuş, Samanyolu'nun seyrek yapılı genç kümelerinden her biri

[-i]

• Keskin, sivri uçlu bir cisimle bir şeyi yontarak veya delerek çukur oluşturmak

  Bir ağaç kütüğünü keser, oyar, nakışlayıp bezerdi. - Samiha Ayverdi

• Kumaş vb.ni girintili bir biçimde kesmek

  Gömleğin yakasını ve koltuğunu biraz oydu.

[argo]

• Bıçaklayarak yaralamak

[argo]

• Kazıklamak

[-e]

• Ölçüleri birbirini tutmak

  Ayakkabı ayağına iyi uydu.

• Renk, biçim vb. yönünden birbirini tutmak, uygun düşmek

  Kravat ceketine uymuş.

• Zevke, anlayışa uygun düşmek

  Sizin tutumunuz bizim görev anlayışımıza uyuyor.

• Bir inanca, bir anlayışa, bir duruma veya egemen bir güce uygun davranışta bulunmak, riayet etmek

  Şu acayip sevdaları bırak, muhite uy, zamana uy, hayatını mükemmel kazanırsın. - Peyami Safa

• Bağlı kalmak, tabi olmak

  Birtakım kayıt ve şartlara uymalıydı.

• Uygun düşmek, münasip olmak

  Her cihette birbirine uyacak kadın erkek bulmak dünyada kabil değildir. - Hüseyin Cahit Yalçın

[isim]

• Yolmak işi

  Arpalar erdi de gelin, girdik yolmaya - Halk türküsü

[halk ağzında]

• Sapı orakla biçilmeyecek kadar kısa kalmış ekin