[isim]

[meteoroloji]

• Gökkuşağı

[isim]

• Kalma işi

[isim]

• Kılmak işi

  Kitabımı elimden bırakmadığımı görmek bile onları mutlu kılmaya yetiyordu. - Necati Cumalı

[isim]

• Ağza bir defada alınıp götürülen yiyecek parçası, sokum

  Öbür yemeklerden bile ağzına bir lokma koyamadı. - Ömer Seyfettin

• Lokma tatlısı

[teknik]

• Türlü kalınlıktaki cıvataları, boşluğuna geçirip sökmeye veya sıkıştırmaya yarayan metalden alet

• Yemek

  Bu akşam lokmayı beraber yeriz, tanışmış olursunuz. - Tarık Buğra

[mecaz]

• Genellikle haksız olarak ele geçirilen mal veya para

  Bu lokma sizin için çok büyüktür, boğazınızdan geçmez; yutamayacaksınız ve boğulacaksınız. - Peyami Safa

Ata Sözleri ve Deyimler

• lokma (veya lokması) ağzında büyümek
• lokma çiğnenmeden yutulmaz
• lokma dökmek
• lokma etmek
• lokma karın doyurmaz, şefkat artırır
• lokmasını dökmek
• lokmasını saymak

[nesnesiz]

• Meydana gelmek, varlık kazanmak, vuku bulmak

  En şiddetli münakaşa, kumpanyanın ismi için oldu. - Sait Faik Abasıyanık

• Gerçekleşmek veya yapılmak

• Bir görev, makam, san veya nitelik kazanmak

  Okumak, eczacı olmak bu sayılı inatlarından biri ve ilkidir. - Tarık Buğra

• Bir şeyi elde etmek, edinmek

  Nihayet ben mal sahibi olacağıma göre rahattım. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir durumdan başka bir duruma geçmek

• Herhangi bir durumda bulunmak

• Uygun düşmek, yerinde görülmek

  Böyle iş olmaz. Oraya gitmesek de olur.

• Yetişmek, olgunlaşmak

  Ekinler oldu. Üzümler daha olmadı.

• Hazırlanmak, hazır duruma gelmek

  Çay oldu.

• Bulunmak

  Kız da hemen olduğu yere oturdu. - Memduh Şevket Esendal

• Geçmek, tamamlanmak

  İki yıl oldu. Nerede ise üç yıl olacak.

• Sürdürmek, yürütmek

  İlişkilerimiz dostça olsun istiyorum.

• Bir kuruluşla, örgütle ilgili bulunmak, mensup olmak

  Partili olmak.

• Yaklaşmak, gelip çatmak

  Sabah oldu.

• Bir şey, birinin mülkiyetine geçmek

  Pırlanta gerdanlığı da tektaş küpesi de zümrüt yüzüğü de kendinin olsun! - Sermet Muhtar Alus

• Ek fiilin geniş zamanı olan -dır (-dir) anlamında kullanılan bir söz

  Annesi oluyor. Yeğeni olur.

[nesnesiz]

[teklifsiz konuşmada]

• Sarhoş olmak

  Sen adamakıllı olmuşsun.

[-e]

• Uymak, tam gelmek

  Bu şapka başıma oluyor.

[-den]

• Yitirmek, elinden kaçırmak

  Tembelliği yüzünden işinden oldu.

[-den]

• Bir yerde doğmuş, yaşamış olmak

  Köyden, kasabadan olmayan, düveni, dirgeni nasıl bilebilir?

[-e]

• Bir olayla karşılaşmak, başına kötü bir şey gelmek

  Aman, ona bir şey olmasın! Kimseye bir şey olmadı.

[-e]

• Yol açmak

  Bu davranışın ona çok zararı oldu.

• Bir ad veya sıfatın belirttiği durumu almak

  Su, buz oldu.

[yardımcı fiil]

• Sıfat-fiil eki almış kelimelerle birlikte başlama, bitirme vb. bildiren fiilleri oluşturur

  Artık bize gelmez oldu. Bu işi yapmış olacak.

[yardımcı fiil]

• Hastalığa yakalanmak, tutulmak

  Tifo olmak. Verem olmak.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... olsun ... olsun
• ola ki
• olan (veya olup) biten
• olan oldu
• oldu bilmek (veya saymak)
• olduğu kadar
• oldu olacak
• oldu olacak, kırıldı nacak
• oldu olanlar
• olmayacak duaya âmin demek
• olup olacağı
• olur a!

[isim]

• Birine, görevi karşılığı olarak veya geçimi için her ay ödenen para, maaş

  Ordu ve hükûmet aylıklarımızın bir kısmıyla altın alırdık. - Falih Rıfkı Atay

[sıfat]

• Bir ay içinde olan

  Aylık ücretin ödenmesi de garip bir biçim almıştı. - Adalet Ağaoğlu

[sıfat]

• Bir ay süren, mahiye

  Aylık iş.

[sıfat]

• Ayda bir kez yapılan veya çıkan

  Aylık toplantı. Aylık rapor. Aylık dergi.

[sıfat]

• Belirli aydan beri var olan

  Üç aylık çocuk.

[zarf]

• Bir ay için

Ata Sözleri ve Deyimler

• aylığa geçmek
• aylık almak
• aylık bağlamak
• aylık vermek

[isim]

[halk ağzında]

• Tozluk yerine bacaklara ayak bileğinden dize kadar dolanan ensiz ve uzun kumaş parçası

  Kıran Bey, şimdi bacaklarına dolak sarmış, siyah poturlu, keçe külahlı, göğsünde fişeklikler ve elinde mavzer, tığ gibi bir delikanlıydı. - Refik Halit Karay

• Başörtüsü, yazma

  Ellerinde güzel, gizemli Arap harfleri ile yazılı dövizleri, bayrakları, başlarında kumaş dolakları. - Fürüzan

• Boyun atkısı

[isim]

[halk ağzında]

• Bızır

[sıfat]

• Sıkıntı çekmeden, yorulmadan yapılabilen, emeksiz, zahmetsiz, güç(II) ve zor karşıtı

  Cebimde mevcut paradan bu kadar bir şey buna tahsis etmek pek kolaydı. - Halit Ziya Uşaklıgil

[isim]

• Kolaylık

  İşin kolayını buldum.

[zarf]

• Kolayca, sıkıntısız bir biçimde, basitçe

Ata Sözleri ve Deyimler

• kolay gele! (veya gelsin!)
• kolayına bakmak (veya kaçmak)
• kolayına gelmek
• kolayını bulmak
• kolayı var

[sıfat]

• Nitelikleri, özü, hareketleri, davranışlarıyla bir şeyi elde etmeye hak kazanmış olan

  Sevilmeye o herkesten fazla layıktır. - Peyami Safa

• Bir kimseye uygun olan, yaraşan

Ata Sözleri ve Deyimler

• layığını bulmak
• layık görmek
• layık olmak

[isim]

[halk ağzında]

• Patika

  Evlerinin önü yoldur yolaktır / Başımızda dönen derttir dolaptır - Halk türküsü

[isim]

• Az olma durumu

  Bu hususlardaki vesikaların azlığı maalesef ancak küçük bir ipucu üzerinde yapılan tahminlerden ibaret kalıyor. - Asaf Halet Çelebi

• Azınlık

[isim]

• Dolmak işi

  Çok geçmeden odaya çevredeki komşular dolmaya başladı. - İhsan Oktay Anar

• Tavuk, kuzu gibi hayvanların veya biber, domates vb. sebzelerin içine pirinç ve başka şeyler doldurularak pişirilen yemek

  Perihan nine evde kalacak, baklava açacak, dolma yapacaktı. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Doldurularak yapılan

  Dolma arazi.

[argo]

• Yalan, hile, dalavere

[argo]

• Üç sigara kâğıdına bolca sarılmış esrar

  Oturalım şuraya da dolmamızı içelim, belki bir şeyler buluruz. - Muzaffer Uyguner

Ata Sözleri ve Deyimler

• dolma yutmak

[isim]

• Dolama işinin her defası

  Bu sargı ancak üç dolam dolanabilir.

[sıfat]

• Bir kez dolanacak miktarda olan

  Beş dolam kuşak.

[sıfat]

• Damı olan