[sıfat]

• Sersem olan, budala, ebleh

  Sen ne alık herifsin be? Beni duyuyor musun? - Nazım Hikmet

[sıfat]

• Üzerinde al renk bulunan

  Allı turnam ne gezersin havada - Halk türküsü

[isim]

• Düşünme, anlama ve kavrama gücü, us

• Öğüt, salık verilen yol

  Bu aklı size kim verdi.

• Düşünce, kanı

  Şimdiki aklım olsaydı bu dükkânın yerine aç bir kahve! - Ahmet Kutsi Tecer

[ruh bilimi]

• Bellek

  Hâlâ aklımda o tufan yağmuru. - Cahit Sıtkı Tarancı

Ata Sözleri ve Deyimler

• akıl akıldan üstündür
• akıl akıl, gel çengele takıl
• akıl alır gibi değil
• akıl almak
• akıl almamak
• akıl bırakmamak
• akılda kalmak
• akıldan çıkarmak
• akıldan çıkmak
• akıl danışmak
• akılda tutmak
• akıl durdurmak
• akıl erdirememek (veya ermemek)
• akıl erdirmek
• akıl ermek
• akıl etmek
• akıl havsala almamak
• akıl için yol (veya tarik) birdir
• akıl işi değil
• akıl kişiye sermayedir
• akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi akılını almış (veya akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş)
• akıl öğretmek
• akıl para ile satılmaz
• akıl sır ermemek
• akıl terelelli (olmak)
• akıl var, izan (veya mantık veya yakın) var
• akıl vermek
• akıl yaşta değil baştadır
• akıl yürütmek
• akla (veya akıllara) durgunluk (veya şaşkınlık) vermek
• akla fenalık vermek
• akla gelmek
• akla gelmemek
• akla gelmeyen başa gelir
• akla hayale gelmemek
• akla sığar gibi
• akla sığmamak
• aklı almamak
• aklı başa yaş getirir
• aklı başına gelmek
• aklı başından gitmek
• aklı başka yerde olmak
• aklı bir (veya beş) karış yukarıda (veya havada) olmak
• aklı bir yerde olmak
• aklı bokuna karışmak
• aklı çıkmak
• aklı dağılmak
• aklı durmak
• aklı ermek
• aklı fikri bir şeyde olmak
• aklı gitmek
• aklı kalmak
• aklı karışmak
• aklı kesmek
• aklı kesmemek
• aklıma gelen başıma geldi
• aklına bir şey gelmek
• aklına bir şey gelmesin
• aklına düşmek
• aklına esmek
• aklına geleni işleme, her ağacı taşlama
• aklına geleni söylemek
• aklına geleni yapmak
• aklına gelmek
• aklına getirmek
• aklına getirmek
• aklına koymak
• aklına koymak
• aklına mukayyet olmak
• aklına sığdırmak
• aklına sığmamak
• aklına şaşayım (veya şaşarım)
• aklına takmak
• aklına turp sıkayım
• aklına tüküreyim
• aklına uymak
• aklına yatmak
• aklına yelken etmek
• aklında kalmak
• aklından çıkarmamak
• aklından çıkmak
• aklından geçirmek
• aklından geçmek
• aklından zoru olmak
• aklında olsun (veya kalsın!)
• aklında tutmak
• aklını (bir şeyle) bozmak
• aklını başına almak (veya toplamak veya devşirmek)
• aklını başından almak
• aklını başka yere vermek
• aklını çalmak
• aklını çelmek
• aklını devşirmek
• aklını kaçırmak
• aklını karıştırmak
• aklını kullanmak
• aklının ayarını bozmak
• aklının bir köşesine yazmak
• aklının köşesinden geçmemek
• aklının terazisi bozulmak
• aklının ucundan bile geçirmemek
• aklını oynatmak
• aklını peynir ekmekle yemek
• aklını şaşırmak
• aklını takmak
• aklını yormak
• aklınla bin yaşa
• aklın süzgecinden geçirmek
• aklın yolu birdir
• aklı sonradan gelmek
• aklı takılmak
• aklı yatmak
• aklı zıvanadan çıkmak

[sıfat]

• Beyazı bulunan, beyaz renkli

  Arabacı, içkinin söndürdüğü fersiz, kabarık, aklı gözlerini kızın yüzüne yanaştırarak fısıldadı. - Peyami Safa

[isim]

• Gömlek, örtü vb. şeyleri kolalamakta kullanılan özel nişasta

• Kâğıt veya bez yapıştırmakta kullanılan kaynatılmış nişasta bulamacı

• Kolalama

  Zaten bu devirde kola, ütü bir evin baş işlerindendir. - Refik Halit Karay

[isim]

[bitki bilimi]

• Kolagillerden, Afrika'nın sıcak bölgelerinde yetişen ve kola cevizi adıyla anılan, çekirdekleri kahveden daha uyarıcı olan bazı içeceklerde ve hekimlikte kullanılan bir bitki (Cola acuminata)

• Bu bitkinin yaprağından çıkarılan kokulu bir maddeyle kokulandırılan ve içine şeker, karbonat katılarak yapılan içecek

[sıfat]

• Soğukla sıcak arası, ne soğuk ne sıcak

  Galip ıssız bir gece içinde, ılık bir bahçede, bir havuz kenarında yanan bir meşaledir. - Asaf Halet Çelebi

[sıfat]

• ... adını taşıyan, isimli

  Geçen gün 'Kayıp Mektup' adlı oyunu ikinci kez gördüm. - Nazım Hikmet

• Ünlü, isimli

[isim]

[dil bilgisi]

• Zamir

[halk ağzında]

• `söylemeye başladı` anlamında kullanılan bir söz

  Aldı Kerem. Aldı Köroğlu.

Ata Sözleri ve Deyimler

• al (veya alın) ...
• alaşağı etmek
• al aşağı vur yukarı
• al benden de o kadar
• al birini, vur ötekine (veya birine)
• aldığı abdest ürküttüğü kurbağaya değmemek
• aldı sazı eline
• al gülüm ver gülüm
• alıp başını gitmek
• alıp götürmek
• alıp satmaz görünmek
• alıp sattığı olmamak
• alıp vereceği olmamak
• alıp verememek
• alıp vermek
• alıp yürümek
• al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur (veya gocunsun)
• almadan vermek Allah'a mahsus
• almadığın hayvanın kuyruğunu tutma
• al malın iyisini, çekme kaygısını
• alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste
• al sana bir ... daha
• al takke ver külah

[isim]

[tarih]

• Tanzimata kadar her türlü davaya, Tanzimat ile Medeni Kanun arasındaki dönemde ise yalnız evlenme, boşanma, nafaka, miras davalarına bakan mahkemelerin başkanları

Ata Sözleri ve Deyimler

• kadı anlatışa göre fetva verir

[isim]

[halk ağzında]

• Küme, yığın

  Saman lodası.

• Demet

• Taneli veya tanesiz saman yığını

• Üzeri toprak veya otla örtülmüş saman yığını

[isim]

[fizik]

• Bir ışık veya ısı kaynağından yayılan ışınların toplandığı yer, mihrak, fokus

[mecaz]

• Herhangi bir düşüncede, nitelikte olan kimselerin kaynağı veya bir şeyin toplandığı, yoğunlaştığı yer, mihrak

  Herkesin ilgisini çeken bir odak olmaktan mutluluk duyardı. - Muzaffer Uyguner

[sıfat]

• Açılmış, kapalı olmayan, kapalı karşıtı

  Açık pencereden, pastırma yazının mavi ışıkları girmekte. - Erendiz Atasü

• Engelsiz, serbest

  Açık yol.

• Örtüsüz, çıplak

  Yolcuların hepsi indikten sonra Mehmet Akif göründü, beni açık başıyla selamladı. - Ahmet Kabaklı

• Boş

  Kâğıtta açık yer kalmadı.

• Görevlisi olmayan, boş (iş, görev), münhal

  Açık kadro.

• Aralığı çok

  Açık adımlarla.

• Çalışır durumda olan

  Bazı dükkânları açık olan caddeden sola saptılar. - Ömer Seyfettin

• Kolay anlaşılır, vazıh

  Açık, dobra sualleriyle karşısındakinin en azından keyfini kaçırır. - Emine Işınsu

• Gizliliği olmayan, olduğu gibi görünen

  Bu adamın her işi açıktır.

• Her türlü düşünceyi hoşgörüyle karşılayabilen, etkisinde kalabilen

  Her çeşit kafa ve gönül fırtınalarına açık bir adamdı o. - Tarık Buğra

• Rengi koyu olmayan, koyu karşıtı

  Açık sarı saçlı, zayıf bir kadın keman çalıyordu. - Ömer Seyfettin

• Sevişme sahnelerini bütün çıplaklığıyla anlatan (kitap, resim, film vb.)

[zarf]

• Belirgin bir biçimde

  İnsan, mağlubiyetini bu kadar açık kabul eder mi? - Mahmut Yesari

[isim]

• Bir gereksinimin karşılanamaması durumu

  Bütçe açığı.

  Ülkenin doktor açığı.

[isim]

• Belli bir yerin biraz uzağı

  Tren yolu nehrin açığından geçer.

[isim]

• Denizin kıyıdan uzakça olan yeri

  Limanda bilinen gemiler, oysa açıklardadır. - Behçet Necatigil

Ata Sözleri ve Deyimler

• açığa çıkarmak
• açığa çıkarmak
• açığa çıkarmak
• açığa çıkmak
• açığa vurmak
• açığı çıkmak
• açığını aramak
• açığını bulmak
• açığını kapamak (veya kapatmak)
• açık ağız aç kalmaz
• açık düşmek
• açık etmek
• açık kapamak
• açık kapı bırakmak
• açık konuşmak
• açık olmak
• açık olmak
• açık söylemek
• açıkta bırakmak
• açıkta kalmak (veya olmak)
• açık tutmak
• açık vermek
• açık yaraya tuz ekilmez

[isim]

• Bir cismin yüzeyi üzerinde sert bir madde veya bir araç sürterek onu düzleştirip parlatma, perdah

• Demircilikte delik büyütmekte kullanılan araç

• Anahtar

• Her türlü açma aracı

[isim]

• Alçı taşının pişirilip toz durumuna getirilmesinden elde edilerek yapılarda, sanatta, mimarlıkta ve dişçilikte kullanılan madde

  Bir sanatkâr eliyle alçıdan yapılmış, bembeyaz, tertemiz bir kabartma. - Peyami Safa

Ata Sözleri ve Deyimler

• alçıya almak (veya koymak)