[isim]

[halk ağzında]

• Kayın (II)

[bağlaç]

• Kelimenin sonuna geldiğinde birliktelik, beraberlik, araç, neden veya durum anlatan cümleler yapmaya yarayan bir söz

  Çabuk bir süvari ile bana haber gönderiniz. - Ömer Seyfettin

• Bazı soyut adlara getirildiğinde `... olarak, ... bir biçimde` anlamında durum zarfları oluşturan bir söz

  Merhametle ona bakıyordu.

• Cümle içinde aynı görevde bulunan iki ögeyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz

  Annesi ile babası geldiler. Leylâ ile Mecnun. Gelmeleri ile gitmeleri bir oldu.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... ile beraber

[kimya]

• Azot elementinin simgesi

[isim]

• Küçük limon

[isim]

• Selin sürükleyip getirdiği çok küçük taneli çamurlaşmış kum ve toprak karışımı

[isim]

• Türlü işlerde kullanılmak için yapılan ince ve uzun metal çubuk

• Göze sürme çekmeye yarayan, kemik veya fil dişinden yapılmış ince ve uzun araç

[isim]

[matematik]

• Karada 1609, denizde 1852 metre olarak kabul edilen bir uzaklık ölçü birimi

  Köprü ile Kadıköy arasındaki mesafenin kaç mil olduğunu bilmiyordum. - Ahmet Rasim

Ata Sözleri ve Deyimler

• mil yapmak

[isim]

• Yasaklama

• Engel olma

[sıfat]

[eskimiş]

• Yarı

  Nim resmî.

[isim]

• Havada bulunan su buharı

• Hafif ıslaklık, rutubet

[isim]

• Dokuz yüz doksan dokuzdan sonra gelen sayının adı

• Bu sayıyı gösteren 1000 ve M rakamlarının adı

[sıfat]

• On kere yüz, dokuz yüz doksan dokuzdan bir artık

[sıfat]

[mecaz]

• Pek çok, çok sayıda

  En nihayet bin güçlükle ancak küçük parçalar hâlinde imha edilebilmiş. - Ahmet Kabaklı

Ata Sözleri ve Deyimler

• bin bilsen de bir bilene danış
• bin can ile
• bin derde deva
• bin dereden su getirmek
• bin dost az, bir düşman çok
• bini aşmak
• bini bir paraya
• binin yarısı beş yüz (o da bizde yok)
• bin işçi, bir başçı
• bin kalıba girmek
• bin nasihatten bir musibet yeğdir
• bin ölçüp bir biçmeli
• bin pişman olmak
• bin tarakta bezi olmak
• bin tasa (veya merak) bir borç ödemez
• bin yaşa!

[isim]

[halk ağzında]

• İşaret

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel etmek

[isim]

[anatomi]

• İnsan bedeninde göğüsle karın, sırtla kalçalar arasında daralmış bölüm

  Kolum, boynundan beline doğru kayıyor. - Yusuf Ziya Ortaç

[anatomi]

• Bu bölümün, sırtın altına rastlayan bölgesi

  Bel ağrısı.

[anatomi]

• Hayvanlarda omuz başı ile sağrı arası

• Dağ sırtlarında geçit veren çukur yer

  Çıksam yüksek bellere gün eylesem / Acep nazlı yâr duyar mı ola? - Halk türküsü

• Geminin orta bölümü

• Bardak, şişe, vazo vb.nin ortasındaki dar bölüm

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel bağlamak
• belden aşağı vurmak
• beli açılmak
• beli bükülmek
• beli çökmek
• belini bükmek
• belini doğrultmak
• belini kırmak
• belini vermek
• bel kırmak
• bel vermek

[isim]

[fizyoloji]

• Meni

Ata Sözleri ve Deyimler

• beli gelmek
• belinden gelmek

[isim]

• Toprağı aktarmaya veya işlemeye yarayan, uzun saplı, ayakla basılacak yeri tahta, ucu sivri kürek veya çatal biçiminde bir tarım aracı

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel bellemek

[isim]

[fizik]

• Ses şiddetiyle ilgili birim

[isim]

• Çoğu doğuştan, tende bulunan ufak, koyu renkli leke veya kabartı

  Dedim tane tane olmuş benlerin / Dedi zülfüm değdi tel yarasıdır - Âşık Ömer

• En çok üzümde görülen olgunlaşma belirtisi

[halk ağzında]

• Saçta, sakalda beliren beyazlık

[isim]

[halk ağzında]

• Olta veya tuzağa konulan yem

• Kuşun yavrusuna taşıdığı yem

[zamir]

• Teklik birinci kişiyi gösteren söz

  Bütün sevgileri atıp içimden / Varlığımı yalnız ona verdim ben - Ahmet Kutsi Tecer

[isim]

[ruh bilimi]

• Kişiyi öbür varlıklardan ayıran bilinç

[isim]

[felsefe]

• Bir kimsenin kişiliğini oluşturan temel öge, ego

Ata Sözleri ve Deyimler

• benden
• benden günah gitti
• benden paso
• benden söylemesi
• ben hancı, sen yolcu oldukça
• benim diyen
• benim oğlum bina okur, döner döner yine okur
• beni sokmayan yılan bin (yıl) yaşasın
• ben şahımı (veya şeyhimi) bu kadar severim
• ben yokum (veya ben bu işte yokum)

[isim]

[din bilgisi]

• Tanrı'ya, doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara inanmayı ve tapınmayı sistemleştiren toplumsal bir kurum, diyanet

  Her dinin mabetleri bütün müminlere açıktır. - Hüseyin Cahit Yalçın

[din bilgisi]

• Bu nitelikteki inançları kurallar, kurumlar, töreler ve semboller biçiminde toplayan, sağlayan düzen

  Yazık ki bu sanat ve din bahsinde bana arkadaşlık edecek kültürde değil. - Refik Halit Karay

[mecaz]

• İnanılıp çok bağlanılan düşünce, inanç veya ülkü, kült

Ata Sözleri ve Deyimler

• dinden imandan çıkmak
• dinden imandan olmak
• dini bir uğruna
• dini gibi bilmek
• dini imanı para
• dinime küfreden (veya söven veya dahleden) bari Müslüman olsa
• dinim hakkı için (veya aşkına)
• dinine yandığım

[isim]

[fizik]

• C.G.S. sisteminde 1 gramlık bir kütlenin hızını saniyede 1 santimetre artıran güç birimi: Bir nevton 105 din'e eşittir

[isim]

[halk ağzında]

• Bir şeyin en yüksek ve sivri noktası

[isim]

[halk ağzında]

• İlmek

[isim]

• Ağız boşluğunda, tatmaya, yutkunmaya, sesleri boğumlamaya yarayan etli, uzun, hareketli organ, tat alma organı

  Ağzımı dolduran kocaman dil, kelimelere yer bırakmıyor ki... - Yusuf Ziya Ortaç

• Birçok aletin uzun, yassı ve çoğu hareketli bölümleri

  Terazi dili.

• Büyükbaş hayvanların haşlanıp pişirildikten sonra yenebilen dili

  Birkaç dilim ekmek, ince bir iki dilim peynir veya dil, bazen de haşlanmış bir sebze yemeği. - Sait Faik Abasıyanık

• Ayakkabı bağlarının ayağı rahatsız etmemesini sağlayan ve bağ altına rastlayan saya parçası

[coğrafya]

• Kıstak

[denizcilik]

• Makaraların ve bastikaların içine yerleştirilmiş olan, üzerinden geçirilen halatı istenilen yöne çevirmeye yarayan, çevresi oluklu, küçük döner tekerlek

  İki dilli makara.

[müzik]

• Bazı üflemeli çalgılarda titreşerek ses çıkaran ince metal yaprak

[halk ağzında]

• Anahtar

Ata Sözleri ve Deyimler

• dil (veya diller) dökmek
• dil ağız vermemek
• dil bir karış
• dil çıkarmak
• dilden düşmez olmak
• dilden gelen elden gelse her fukara padişah olur
• dile (veya dillere) düşmek
• dile gelen ele gelir
• dile gelmek
• dile getirmek
• dile vermek
• dili (veya dilinin) döndüğü kadar
• dili açılmak
• dili ağırlaşmak
• dili alışmak
• dili bir karış dışarı çıkmak (veya sarkmak)
• dili bir karış olmak
• dili boğazına akmak
• dili çözülmek
• dili damağına yapışmak (veya dili damağı kurumak)
• dili dolaşmak
• dili dönmemek
• dili durmak
• dili durmamak
• dili ensesinden çekilsin!
• dili kılıçtan keskin olmak
• dili kurusun!
• dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim
• dilinden (veya dilden) düşürmemek
• dilinden anlamak
• dilinden kurtulamamak
• dilinde tüy bitmek
• diline (veya dile) dolamak (veya takmak)
• diline biber sürerim
• diline düşmek
• diline kira istemek
• diline pelesenk etmek
• diline sağlam olmak
• diline sağlık
• diline virt etmek
• dilini bağlamak
• dilini değdirmemek
• dilini eşek arısı soksun
• dilini kedi (veya fare) mi yedi?
• dilini kesmek (veya kesip oturmak)
• dilinin altında bir şey olmak
• dilinin altındaki baklayı çıkarmak
• dilinin cezasını (veya belasını) çekmek (veya bulmak)
• dilinin ucuna gelmek
• dilinin ucunda
• dilinin ucuyla
• dilini tutamamak
• dilini tutmak
• dilini yutmak
• dilin kemiği yok
• dili olsa da söylese (veya anlatsa)
• dili pabuç kadar
• dili sürçmek
• dili tutulmak
• dili uzamak
• dili varmamak
• dili yanmak
• diliyle sokmak
• diliyle tutulmak (veya yakalanmak)
• dillerde dolaşmak (veya gezmek)
• dillere destan olmak
• dil uzatmak

[isim]

• İnsanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşma, lisan, zeban

  Dilinden Anadolulu olduğu ancak belli oluyordu. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir çağa, bir gruba, bir yazara özgü söz dağarcığı ve söz dizimi

  Halk dilinin günebakan ismini verdiği bu çiçek, güneşe âşıktır. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

• Belli mesleklere özgü dil

  Hukuk dili.

• Düşünce ve duyguları bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracı

  Müzik dili. Yazı dili.

  Hiçbir zaman onların arasına katılabilecek bir dil bulamadım. - Reha Mağden

[tarih]

• Düşmanın durumunu öğrenmek için sorguya çekilmek amacıyla ele geçirilen tutsak

Ata Sözleri ve Deyimler

• dil tutmak

[isim]

[eskimiş]

• Gönül, yürek

[isim]

• Doğum işini yaptıran kadın

  Babam ebe bulmaya koştu. - Ayla Kutlu

[halk ağzında]

• Büyükanne, nine

• Genellikle çocuk oyunlarında baş olan, diğer çocuklara veya gruba karşı cezasını çekmek ve bundan kurtulmak için tek başına bütün sorumluluğu üzerine alan çocuk, oyun ebesi

Ata Sözleri ve Deyimler

• ebe olmak

[isim]

[halk ağzında]

• İş yapma

• Yapılan iş

[isim]

[halk ağzında]

• Birbiriyle iyi anlaşan iki yaşlının baş başa kalışını anlatan Edi ile Büdü, Şakire Dudu deyiminde geçen bir söz