[isim]

• Ev, arsa, bahçe vb. taşınamayan mal ve mülklerin ortak adı, taşınmazlar, gayrimenkul

  Eline geçen serveti emlake yatırıyordu. - Ercüment Ekrem Talu

[isim]

• Yazma, çizme vb. işlerde kullanılan çeşitli biçimlerde araç

  Kâğıt, kalem, mürekkep, hepsi masanın üstündedir. - Falih Rıfkı Atay

• Resmî kuruluşlarda yazı işlerinin görüldüğü yer

  Kalemindeki odacıya aylığını kırdırırmış. - Sermet Muhtar Alus

• Yontma işlerinde kullanılan ucu sivri veya keskin araç

  Taşçı kalemi.

  Oymacı kalemi.

• Çeşit, tür

  Üç kalem erzak.

  Beş kalem ilaç.

[mecaz]

• Bazı deyimlerde yazı

  Kaleme almak.

[mecaz]

• Yazar

  Peyami Safa, edebiyatımızın usta kalemlerindendir.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kalem açmak
• kalem çekmek
• kaleme (veya kaleme kâğıda) sarılmak
• kaleme almak
• kaleme gelmek
• kaleminden çıkmak
• kaleminden kan damlamak
• kalemine dolamak
• kalemi olmak
• kalemiyle yaşamak (veya geçinmek)
• kalem kırmak
• kalem oynatmak

[isim]

• Bilgi ve erdem bakımından olgunluk, yetkinlik, erginlik, eksiksizlik

• Eder, tutar

  Tozu kaldı ise bir paket al, saçak tütün iç. Bunun kemali altmış para! - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemal bulmak
• kemale ermek (veya gelmek)

[isim]

[eskimiş]

• Söz

  Mecliste arif ol kelamı dinle / El iki söylerse sen birin söyle - Karacaoğlan

• Söyleyiş biçimi, söyleme

[din bilgisi]

• Başta Tanrı'nın varlığı, birliği, peygamberlik ve ahiret olmak üzere İslamiyetin ana ilkelerini konu edinen bilim

[isim]

• Kumluk yer, geniş kumsal

[isim]

• Ağza bir defada alınıp götürülen yiyecek parçası, sokum

  Öbür yemeklerden bile ağzına bir lokma koyamadı. - Ömer Seyfettin

• Lokma tatlısı

[teknik]

• Türlü kalınlıktaki cıvataları, boşluğuna geçirip sökmeye veya sıkıştırmaya yarayan metalden alet

• Yemek

  Bu akşam lokmayı beraber yeriz, tanışmış olursunuz. - Tarık Buğra

[mecaz]

• Genellikle haksız olarak ele geçirilen mal veya para

  Bu lokma sizin için çok büyüktür, boğazınızdan geçmez; yutamayacaksınız ve boğulacaksınız. - Peyami Safa

Ata Sözleri ve Deyimler

• lokma (veya lokması) ağzında büyümek
• lokma çiğnenmeden yutulmaz
• lokma dökmek
• lokma etmek
• lokma karın doyurmaz, şefkat artırır
• lokmasını dökmek
• lokmasını saymak

[sıfat]

• Akla uygun, akıllıca

  Makul bir düşünce.

• Akıllıca iş gören, mantıklı

  Makul bir adam.

• Belirli

  Tutuklanan kişilerin makul süre içinde yargılanmayı ... isteme hakları vardır. - Anayasa

[mecaz]

• Aşırı olmayan, uygun, elverişli

  Ev için makul bir fiyat istedi.

Ata Sözleri ve Deyimler

• makul olmak

[nesnesiz]

• Meydana gelmek, varlık kazanmak, vuku bulmak

  En şiddetli münakaşa, kumpanyanın ismi için oldu. - Sait Faik Abasıyanık

• Gerçekleşmek veya yapılmak

• Bir görev, makam, san veya nitelik kazanmak

  Okumak, eczacı olmak bu sayılı inatlarından biri ve ilkidir. - Tarık Buğra

• Bir şeyi elde etmek, edinmek

  Nihayet ben mal sahibi olacağıma göre rahattım. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir durumdan başka bir duruma geçmek

• Herhangi bir durumda bulunmak

• Uygun düşmek, yerinde görülmek

  Böyle iş olmaz. Oraya gitmesek de olur.

• Yetişmek, olgunlaşmak

  Ekinler oldu. Üzümler daha olmadı.

• Hazırlanmak, hazır duruma gelmek

  Çay oldu.

• Bulunmak

  Kız da hemen olduğu yere oturdu. - Memduh Şevket Esendal

• Geçmek, tamamlanmak

  İki yıl oldu. Nerede ise üç yıl olacak.

• Sürdürmek, yürütmek

  İlişkilerimiz dostça olsun istiyorum.

• Bir kuruluşla, örgütle ilgili bulunmak, mensup olmak

  Partili olmak.

• Yaklaşmak, gelip çatmak

  Sabah oldu.

• Bir şey, birinin mülkiyetine geçmek

  Pırlanta gerdanlığı da tektaş küpesi de zümrüt yüzüğü de kendinin olsun! - Sermet Muhtar Alus

• Ek fiilin geniş zamanı olan -dır (-dir) anlamında kullanılan bir söz

  Annesi oluyor. Yeğeni olur.

[nesnesiz]

[teklifsiz konuşmada]

• Sarhoş olmak

  Sen adamakıllı olmuşsun.

[-e]

• Uymak, tam gelmek

  Bu şapka başıma oluyor.

[-den]

• Yitirmek, elinden kaçırmak

  Tembelliği yüzünden işinden oldu.

[-den]

• Bir yerde doğmuş, yaşamış olmak

  Köyden, kasabadan olmayan, düveni, dirgeni nasıl bilebilir?

[-e]

• Bir olayla karşılaşmak, başına kötü bir şey gelmek

  Aman, ona bir şey olmasın! Kimseye bir şey olmadı.

[-e]

• Yol açmak

  Bu davranışın ona çok zararı oldu.

• Bir ad veya sıfatın belirttiği durumu almak

  Su, buz oldu.

[yardımcı fiil]

• Sıfat-fiil eki almış kelimelerle birlikte başlama, bitirme vb. bildiren fiilleri oluşturur

  Artık bize gelmez oldu. Bu işi yapmış olacak.

[yardımcı fiil]

• Hastalığa yakalanmak, tutulmak

  Tifo olmak. Verem olmak.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... olsun ... olsun
• ola ki
• olan (veya olup) biten
• olan oldu
• oldu bilmek (veya saymak)
• olduğu kadar
• oldu olacak
• oldu olacak, kırıldı nacak
• oldu olanlar
• olmayacak duaya âmin demek
• olup olacağı
• olur a!

[isim]

[eskimiş]

• Bilginler

[din bilgisi]

• Sarıklı din bilginleri

  Bursa uleması bütün memleketçe tanınır ve sevilirdi. - Tarık Buğra

[isim]

[halk ağzında]

• Tozluk yerine bacaklara ayak bileğinden dize kadar dolanan ensiz ve uzun kumaş parçası

  Kıran Bey, şimdi bacaklarına dolak sarmış, siyah poturlu, keçe külahlı, göğsünde fişeklikler ve elinde mavzer, tığ gibi bir delikanlıydı. - Refik Halit Karay

• Başörtüsü, yazma

  Ellerinde güzel, gizemli Arap harfleri ile yazılı dövizleri, bayrakları, başlarında kumaş dolakları. - Fürüzan

• Boyun atkısı

[isim]

[eskimiş]

• Ayak

[mecaz]

• Uğur (I)

[isim]

• Şekerli nişasta eriyiğini pişirip hafif ağdalaştırarak yapılan, küçük küp veya dikdörtgen biçiminde kesilen şekerleme, kesme, latilokum

  Üsküdar'a gider iken bir mendil buldum / Mendilimin içine lokum doldurdum - Halk türküsü

• Dinamit lokumu

Ata Sözleri ve Deyimler

• lokum gibi

[isim]

• Okumak işi, kıraat

  Okuması vardı, yazması azdı. - Burhan Felek

Ata Sözleri ve Deyimler

• okumayı sökmek

[isim]

[bitki bilimi]

• Afrika'da yetişen, kerestesi parlak, öz odunu mor, dış odunu pembe renkli bir ağaç (Aucoumea)

[isim]

• Dolmak işi

  Çok geçmeden odaya çevredeki komşular dolmaya başladı. - İhsan Oktay Anar

• Tavuk, kuzu gibi hayvanların veya biber, domates vb. sebzelerin içine pirinç ve başka şeyler doldurularak pişirilen yemek

  Perihan nine evde kalacak, baklava açacak, dolma yapacaktı. - Halide Edip Adıvar

[sıfat]

• Doldurularak yapılan

  Dolma arazi.

[argo]

• Yalan, hile, dalavere

[argo]

• Üç sigara kâğıdına bolca sarılmış esrar

  Oturalım şuraya da dolmamızı içelim, belki bir şeyler buluruz. - Muzaffer Uyguner

Ata Sözleri ve Deyimler

• dolma yutmak