[isim]

• Haykırma, bağırma

  Akıncıların naralarıyla savaş alanı çınladı.

• Sarhoş veya külhanbeyi bağırması

Ata Sözleri ve Deyimler

• nara atmak (veya basmak)

[isim]

• Bir devletin, bir hanedanın veya bir şehrin simgesi olarak kabul edilmiş resim, harf veya şekil, ongun (II)

[denizcilik]

• Geminin yürümesine hizmet eden direk, seren, ip, halat ve yelken takımı

Ata Sözleri ve Deyimler

• arma donatmak
• arma soymak
• arma uçurmak (veya budatmak)

• sese verilen tona göre şaşma, beğenme, acı, üzüntü vb. duygular anlatan söz

[teklifsiz konuşmada]

• kadın erkek, büyük küçük herkese karşı kullanılan bir seslenme sözü

  Dur, anam, saçını düzelteyim!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ana avrat küfretmek (veya düz veya dümdüz gitmek)
• ana bir, baba ayrı
• anadan doğmuşa dönmek (veya anadan yeni doğmuş gibi olmak)
• ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
• ana ile kız, helva ile koz
• ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar (veya ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış)
• anam avradım olsun
• anam babam
• anamın (veya anasının) ak sütü gibi (helal olsun)
• anamın öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
• anan güzel idi hani yeri, baban zengin idi hani evi?
• ananın bahtı kızına
• ananın bastığı yavru incinmez
• anan yahşi, baban yahşi
• anası ağlamak
• anasına avradına sövmek
• anasına bak kızını al, kenarına bak bezini al
• anasından doğduğuna bin pişman
• anasından doğduğuna pişman etmek
• anasından doğduğuna pişman olmak
• anasından emdiği süt burnundan (fitil fitil) gelmek
• anasından emdiği sütü burnundan getirmek
• anasını ağlatmak
• anasını bellemek
• anasını eşek kovalasın!
• anasının gözü
• anasının ipini satmış (veya pazara çıkarmış)
• anasının kızı
• anasının körpe kuzusu
• anasının nikâhını istemek
• anasının oğlu
• anasını sat! (veya satayım!)
• anası turp (veya sarımsak), babası şalgam (veya soğan)
• anası yerinde

[isim]

• Anmak işi, yâd

• Ölmüş bir insanı hatırlamak için yapılan tören, ihtifal

[ünlem]

• Yardım istenildiğini anlatan bir söz

  Aman yakalayın.

• Bir suçun bağışlanmasının istendiğini anlatan bir söz

  Aman, bir daha yapmam!

• (ama:n) Usanç ve öfke anlatan bir söz

  Aman bırak beni! Aman, bu laflardan da bıktık!

• Rica anlatan bir söz

  Aman, acele etmeli, vakit geçiyor. - Sait Faik Abasıyanık

• Dikkat çekmek için kullanılan bir söz

  Aman, çocuğa iyi bakın!

• Çok beğenmeyi anlatan bir söz: Aman ne güzel şey! Bu anlamda kullanıldığında buna da edatı da getirilebilir

  Aman da ne güzel şey!

• Şaşma anlatan bir söz

  Aman efendim, bana öyle şeyler söyledi ki donakaldım.

Ata Sözleri ve Deyimler

• amana gelmek
• aman Allah (veya Allah'ım)
• aman bulmak
• aman dedirtmek (veya amana getirmek)
• aman derim!
• aman dilemek
• aman diyene kılıç kalkmaz
• aman vermek
• aman vermemek

[isim]

[madencilik]

• Çok ince taneli kil minerallerinden ve kalsitin değişik oranlardaki karışımından oluşan tortul kayaç, pekmez toprağı

[isim]

[dil bilimi]

• Anlam

  Ne Hak buyruğun tutarsın ne kul sözün işitirsin / Hiç bilmezsin mana nedir, ne dilde çağırmak gerek - Yunus Emre

Ata Sözleri ve Deyimler

• mana (veya manası) çıkmak
• mana çıkarmak
• manasına gelmek
• mana vermek
• manaya gelmek

[isim]

[müzik]

• Operalarda solistlerden birinin orkestra eşliğinde söylediği, genellikle kendi içinde bütünlüğü olan parça

[isim]

[halk ağzında]

• İşaret olarak yere dikilen çubuk

• Maden üzerine kazıma yapmak ve çıkrıkta çevrilen şeyleri yontmak için kullanılan çelik kalem

• Ardıl

[isim]

• Işığı yansıtan, varlıkların görüntüsünü veren, cilalı ve sırlı cam, gözgü, mirat

  Bir elinde cımbız, bir elinde ayna / Umurunda mı dünya? - Orhan Veli Kanık

• Karagöz oyununda perde

• Doğramacılık ve yapıcılıkta çerçeve içine geçirilen tahta veya taş levha

  Kapı kanadının aynası. Çeşmenin aynası.

• Atların diz kapağı

[sıfat]

[argo]

• İyi bir durumda, yolunda

  İşimiz ayna.

[mecaz]

• Bir olayı, bir durumu yansıtan, göz önünde canlandıran olay, durum, şey

  Bir ülkenin sanat ve kültür hayatı bir bakıma o ülkenin uygarlık aynasıdır. - Haldun Taner

[denizcilik]

• Küreğin yassı uç bölümü

[denizcilik]

• Gemilerde işaretçi erlerin kullandığı dürbün

[denizcilik]

• Akıntı ve anaforun birleştiği yerde oluşan su burgacı

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayna gibi

[isim]

• Bir aygıtın gereken işi yapabilmesi durumu

  Saatin ayarı bozuk. Televizyonun ses ayarı iyi.

• Saatler için belli bir yere göre kabul edilmiş olan ölçü

  Memleket saat ayarı.

• Altın, gümüş vb. madenlerden yapılmış şeylerin saflık derecesi

• Bir iş veya bir davranışta gereken ölçü

  Kalorifercinin ayarı yok, ya çok yakıyor veya hiç yakmıyor.

[mecaz]

• Değer, derece

  Biz, telif eser ayarında bir sanat kıymeti taşıyan tercümelere teşekkür edelim. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayar almak
• ayar etmek
• ayar vermek

[isim]

[eskimiş]

• İleri gelenler

• Senato üyeleri

[sıfat]

[eskimiş]

• Belli, açık

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayan olmak

[isim]

• Kabıyla birlikte tartılan bir nesnenin kabının ağırlığı

• Terazide dengeyi sağlamak için hafif gelen kefeye ağırlık olarak konulan taş, demir, çivi vb., abra

• İçinde yük taşınan aracın boş durumdaki ağırlığı

Ata Sözleri ve Deyimler

• darasını almak
• darasını düşmek
• daraya atmak (veya çıkarmak)

[isim]

[hayvan bilimi]

• İneğin, sütten kesildikten sonra bir yaşına kadar olan yavrusu

Ata Sözleri ve Deyimler

• danalar gibi bağırmak (veya böğürmek)
• dananın kuyruğu kopmak

[isim]

• Keskin bir şeyle veya bir vuruşla vücutta oluşan derin kesik

  Yaranı tımar ettiler mi? - Nazım Hikmet

• Bir şeyin iç veya dış yüzünde herhangi bir etki ile oluşan ve tehlikeli olabilen oyuk, gedik, yarık

  Geminin omurgasındaki yara.

• Vücutta işlemekte olan çıban

[mecaz]

• Dert, üzüntü, acı

  Bu yarayı deşmeyin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• yara açmak
• yara almak
• yara işlemek
• yara kapanmak
• yarasını deşmek
• yarası olan gocunur (veya gocunsun)
• yaraya merhem olmak
• yaraya tuz biber ekmek
• yarayı tazelemek