[bağlaç]

• Anlam bakımından birbirleriyle ilgili cümleleri birbirine bağlayan bir söz

• Özneyi, tümleci güçlendirerek cümlenin temel bölümüne bağlayan bir söz

  Siz ki beni tanırsınız, niçin böyle düşünüyorsunuz?

• `Öyle, o kadar, o denli` vb.nden sonra, kullanıldığı cümleye güç katan bir söz

• İkinci cümledeki yargının birincideki hareketin yapılışı sırasında görülerek şaşıldığını bildiren bir söz

  Kapağı kaldırmış ki sandık bomboş. Bir de ağzıma aldım ki şeker gibi tadı var.

• İki cümlede anlatılan durumların uyuşmazlığını bildiren bir söz

  Ama o bir şey yapmamıştı ki onun hiç kabahati yoktu. - Osman Cemal Kaygılı

• Yakınma, kınama vb. duyguları anlatmak için bir cümlenin sonuna getirilen bir söz

  O beni sevmez ki! Sana güvenilmez ki!

• Bir soru cümlesinin sonuna getirildiğinde şüphe veya endişe anlatan bir söz

  Acaba gelmez mi ki? Bunu bana bırakırlar mı ki? Acaba ceza verirler mi ki?

• Bazı kelimelerin sonuna bir ek gibi eklenerek birtakım zarflar, yeni edatlar oluşturan bir söz: Belki, çünkü, hâlbuki, mademki, sanki gibi

[sıfat]

• Olağandan daha hacimli, olağanı aşan büyüklüğü olan, ince karşıtı

  Erdal, nişan halkasına benzediğini fakat taşlarının iri olduğunu söyledi. - Emine Işınsu

[isim]

• Birden sonra gelen sayının adı

• Bu sayıyı gösteren 2 ve II rakamlarının adı

[sıfat]

• Birden bir artık

  Ertesi gün iki kardeş erken çıkmışlardı yola. - Ayşe Kulin

Ata Sözleri ve Deyimler

• iki ahbap çavuş
• iki arada bir derede (kalmak)
• iki arada kalmak
• iki arslan bir posta sığmaz
• iki at bir kazığa bağlanmaz
• iki ateş arasında kalmak
• iki ayağını bir pabuca sokmak
• iki baş bir kazanda kaynamaz
• iki baştan olmak
• iki cambaz bir ipte oynamaz
• iki cami arasında kalmış beynamaz
• iki çıplak bir hamama yakışır
• iki çift laf (veya lakırtı veya söz) etmek
• iki deliye bir uslu koymuşlar
• iki dinle bir söyle
• iki dirhem bir çekirdek
• iki el bir baş için
• iki eli (birinin) yakasında olmak
• iki eli (kızıl) kanda olsa
• iki eli böğründe kalmak
• iki elim yanıma gelecek
• iki eli şakaklarında düşünmek
• iki eli yanına gelmek
• iki emini bir yemin aralar
• iki gönül bir olunca samanlık seyran olur
• iki gözü iki çeşme
• iki gözü iki çeşme ağlamak
• iki gözüm kör olsun
• iki hırtı bir pırtı
• iki kaptan bir gemiyi batırır
• iki kardeş savaşmış, ebleh buna inanmış
• iki karpuzu bir koltuğa sığdırmak
• iki kat olmak
• iki kere iki dört eder
• iki kulak bir dil için
• iki lafı (veya sözü) bir araya getirememek
• iki lakırtı etmek
• iki lakırtıyı bir araya getirmek
• iki ölç, bir biç
• iki rahmetten (veya iyilikten) biri
• iki satır laf etmek (veya konuşmak)
• iki seksen uzanmak
• ikisi bir kapıya çıkmak
• ikisini bir kazana koysalar kaynamazlar
• iki söz bir pazar
• iki testi tokuşunca biri elbet kırılır
• iki tımar bir yem yerine geçer
• iki ucu boklu değnek
• iki ucunu bir araya getirememek
• iki yakası bir araya gelmemek
• iki yakasını bir araya getirememek

[isim]

• Herhangi bir şeyin veya vücudun üzerinde oluşan, biriken pislik, pasak

  Yanaklarında yer yer kirle karışmış gözyaşı var. - Halide Edip Adıvar

[mecaz]

• Utanılacak durum, leke, şaibe

Ata Sözleri ve Deyimler

• kir götürmek
• kir götürmek
• kiri kabarmak
• kir tutmak

[isim]

• İşaret

• Alamet

[isim]

[müzik]

• Gam dizisinde re ile fa arasındaki ses ve bu sesi gösteren nota işareti

[isim]

• Yayla atılan, ucunda sivri bir demir bulunan ince ve kısa tahta çubuk

• Yön göstermek amacıyla belli yerlere konulabilen, oka benzer işaret

• At arabası, kağnı vb. araçlarda koşum hayvanlarının bağlandığı ağaç

  Dörtnala koşan bir yük arabasının oku böğrüme çarptı. - Ömer Seyfettin

[matematik]

• Bir dairede bir kirişin ortasında bu kirişi gören yayın ortasına indirilen doğru parçası

Ata Sözleri ve Deyimler

• ok atmak
• ok gibi (yerinden) fırlamak
• ok yaydan (veya yayından) çıkmak

[isim]

• İyice yanarak ateş durumuna gelmiş kömür veya odun parçası

[mecaz]

• Büyük acı, üzüntü, sıkıntı, dert

  Kimseye göstermedikleri bir kor yanar içlerinde. - Çetin Altan

[sıfat]

[mecaz]

• Kırmızı renkli

  Gül tenli, kor dudaklı, kömür sürmeli / Şeytan diyor ki sarmalı, yüz kere öpmeli - Yahya Kemal Beyatlı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kor dökmek
• kor gibi
• kor gibi yanmak

[zamir]

• `Hangi kişi?` anlamında cümlede, özne, tümleç, nesne, yüklem görevinde kullanılan bir söz

  Kim sesini çıkarırsa karşısında beni bulur. - Halit Ziya Uşaklıgil

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... kim ... kim
• kim bilir
• kime ne
• kimi kimsesi olmamak
• kimin arabasına binerse onun türküsünü çağırır
• kiminle dans ettiğini biliyor musun?
• kimin nesi?
• kimin tavuğuna kış demişiz
• kim kime dum duma
• kim oluyor?
• kim vurduya gitmek

[bağlaç]

[eskimiş]

• Ki

  Dedi kim tazeliğim çağında / Bir gülün bülbül idim bağında - Atai

[isim]

[eskimiş]

• Baş, kumandan, amir

• Bey, emîr

Ata Sözleri ve Deyimler

• mirim

[isim]

• Kemiklerin toparlak ucu

[isim]

[fizik]

• Elektrikte iletkenin direnç birimi

[zamir]

• Birtakımı, bazısı, kimisi

  Kimi duvarlarına renkli taşlar kaktı. Kimi bahçesine ağaç dikti. - Lâtife Tekin

[sıfat]

• Bazı

  Kimi kez, hikâye yazmanın anlık bir istek olduğunu düşünürüm. - Adalet Ağaoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• kimi köprü bulamaz geçmeye, kimi su bulamaz içmeye
• kimine hay hay, kimine vay vay
• kiminin parası, kiminin duası

[sıfat]

[eskimiş]

• Hükûmetin, hazinenin malı olan, beylik

[isim]

[tarih]

• Devlet hazinesi

[isim]

• Sayıların ilki

• Bu sayıyı gösteren 1 ve I rakamlarının adı

[sıfat]

• Aynı, benzer

  Beni daim şen gören safdiller öyle sansın / Ne bilsinler ki onlar bence birdir elem, haz - Enis Behiç Koryürek

[sıfat]

• Beraber

  Hep biriz, ayrılmayız.

[sıfat]

• Bu sayı kadar olan

  Bir kalem.

[sıfat]

• Herhangi bir varlığı belirsiz olarak gösteren (sayı)

  Aydınlık bir odada, iki duvarın kesiştiği köşede zayıf, yaşlı bir adam yatıyordu. - Ayla Kutlu

[sıfat]

• Tek

  Allah tektir ve birdir, amenna! - Ahmet Kabaklı

[sıfat]

• Eş, aynı, bir boyda

  Bu kalemlerin ikisi birdir, hangisini isterseniz alınız.

[sıfat]

• Ortaklaşa olan, birleşik, müşterek

  Bizim kesemiz birdir.

[sıfat]

• Değer, önem bakımlarından birbirinden farksız, birbirine eşit, birbirine benzer

[zarf]

• Bir kez

  Bir ona, bir sana, bir de bana baktı.

[zarf]

• Sadece

  Her şey bitti, bir bu kaldı.

[zarf]

• Ancak, yalnız

  Bunu bir sen yapabilirsin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... bir hâl almak (hâle girmek)
• bir ... bir (veya bir de)
• bir abam (postum) var atarım, nerede olsam yatarım
• bir adama kırk gün ne dersen o olur
• bir ağaçta gül de biter diken de
• bir ağızdan çıkıp bin dile yayılır
• bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz
• bir arpa boyu (gitmek veya yol almak)
• bir aşağı bir yukarı
• bir atımlık barutu olmak (veya kalmak)
• bir ayağı çukurda olmak
• bir ayak üstünde bin yalan söylemek
• bir ayak üstünde kırk yalanın belini bükmek
• bir baba dokuz evladı besler, dokuz evlat bir babayı beslemez
• bir baltaya sap olamamak
• bir bardak suda fırtına koparmak
• bir başa bir göz yeter
• bir başka (olmak)
• bir baştan (veya uçtan) bir başa (veya uca)
• bir ben, bir de Allah bilir
• bir biçimine getirmek
• bir boka yaramamak
• bir bu eksikti
• bir çatı altında (olmak veya bulunmak)
• bir çekirdek geri kalmamak
• bir çiçekle bahar (veya yaz) olmaz
• bir çöplükte iki horoz ötmez
• bir çuval inciri berbat etmek
• bir dalda durmamak
• bir de
• bir dediği bir dediğini tutmamak
• bir dediği iki olmamak
• bir dediğini iki etmemek
• bir deli kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramazmış
• bir deri bir kemik (kalmak)
• bir dikili ağacı olmamak
• bir dikiş kaldı
• bir dokun bin ah işit (veya dinle) (kâseifağfurdan)
• bir don bir gömlek
• bir dostluk kaldı!
• bir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldir
• bir dudağı yerde bir dudağı gökte
• bir düşüncedir (veya düşünce) almak
• bire ... vermek
• bire beş katmak
• bire bin katmak
• bir el bir eli yıkar, iki el bir yüzü yıkar
• bir elini bırakıp ötekini öpmek
• bir elinin verdiğini öbür elin görmesin
• bir elin nesi var, iki elin sesi var
• bir elin sesi çıkmaz
• bir eli yağda bir eli balda (olmak)
• bir elle verdiğini öbür elle almak
• bir elmanın yarısı o, yarısı bu
• bir fende kazık kakmak (veya çakmak)
• bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır
• bir fit bin büyü yerine geçer
• bir gömlek aşağı
• bir gömlek fazla eskitmiş olmak
• bir görüş bir kör biliş
• bir göz ağlarken öbür göz gülmez
• bir göz gülmek
• bir günden bir güne
• bir günlük beylik beyliktir
• bir hâl olmak
• bir hizaya gelmek
• biri bilmeyen bini hiç bilmez
• bir içim su (gibi olmak)
• bir iğne bir iplik olmak
• bir ilke imza atmak
• bir inat, bir murat
• bir işaretine bakmak
• bir işi başından kesmek
• bir iş olmak
• bir iştir oldu
• bir kafada olmak
• bir kapıya çıkmak
• bir karıyla bir koca, dırdır eder her gece
• bir kaşık suda boğmak
• bir kazanda kaynamak
• bir kenara atılmak
• bir kenarda durmak
• bir kıza dünür düşmek
• bir kızı bin kişi ister, bir kişi alır
• bir kolayını aramak
• bir kolayını bulmak
• bir kol çengi
• bir koltuğa iki karpuz sığmaz
• bir korkak bir orduyu bozar
• bir koyundan iki post çıkarmak
• bir Köroğlu, bir Ayvaz
• bir köşeye atılmak
• bir köşeye atmak
• bir köşeye çekilmek
• bir köşeye koymak
• bir köşeye oturmak
• bir köşeye sinmek
• bir kötünün yedi mahalleye zararı vardır (veya dokunur)
• bir kulağından girip öbür kulağından çıkmak
• bir kurşun atımı
• bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır
• bir mum al da derdine yan
• bir noktaya kadar
• bir o kadar
• bir olmak
• bir olmak
• bir o yana, bir bu yana
• bir papel (veya pul) etmemek
• bir pula satmak
• bir selam bin hatır yapar
• bir sıçrarsın çekirge, iki sıçrarsın çekirge, sonunda yakalanırsın çekirge (veya üçüncüsünde avucuma düşersin çekirge)
• bir sıkımlık canı olmak
• bir söylemek pir söylemek
• bir söyle on dinle
• bir sözünü (veya dediğini) iki etmemek
• bir sürçen atın başı kesilmez
• bir şey (veya şeyler) olmak
• bir şey anlamamak
• bir şeye benzememek
• bir şeyler, bir şeyler
• bir şey sanmak
• bir şey söylemek
• bir şey yapmak
• bir tanem
• bir tarafa bırakmak (veya koymak)
• bir tarakta bezi olmamak
• bir taşla iki kuş vurmak
• bir tat, bin feryat
• bir tek
• bir tek atmak
• bir tepe yıkılır, bir dere dolar
• bir torba kemik
• bir tuhaflığı olmak
• bir tutmak (veya görmek)
• bir varmış bir yokmuş
• bir yakadan baş çıkarmak
• bir yastığa baş koymak
• bir yastıkta kocamak
• bir yaşına daha girmek
• bir yemem diyenden kork, bir oturmam diyenden
• bir yere kadar
• bir yiyip bin şükretmek
• bir yol tutturmak
• bir yolunu bulmak

[sıfat]

• Yatay bir düzleme göre yer çekimi doğrultusunda bulunan, eğik olmayan

• Yatık durmayan, sert

  Dik saç.

• Sert, kalın, tok (ses)

  Sesi dik ve küstahtı, söylediklerini aşağı salonda bekleşen komşular işittiler. - Attila İlhan

• Sert (bakış)

• Ters, aksi (söz)

• Kaba, yersiz (davranış)

  Kaba denilecek kadar ani ve dik bir davranışla halasını bıraktı ve kalktı. - Halide Edip Adıvar

[matematik]

• Birbirine dikey olan doğrulardan oluşmuş

  Dik açı. Dikdörtgen. Dik yamuk.

Ata Sözleri ve Deyimler

• dik dik bakmak