[sıfat]

[eskimiş]

• Çıplak

• Arınmış, soyutlanmış

  Bu görüş her türlü edebî şişirmelerden ari bir görüştür. - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• İran'dan geçerek Kuzey Hindistan'a yerleşen halk veya bu halktan olan kimse

[sıfat]

• Yüce, yüksek

  Bu bizim en büyük, en şanlı, en ali bir günümüz, en mukaddes millî bayramımız. - Ömer Seyfettin

[isim]

• `Kurnazca ve haince düzen` anlamında Ali Cengiz oyunu, `çok zorba` anlamında Ali kıran baş kesen, `bir kimse birinden aldığını ötekine, ötekinden aldığını bir başkasına vererek işini yürütmek` anlamında Ali'nin külahını Veli'ye, Veli'nin külahını Ali'ye giydirmek deyimlerinde geçen bir söz

[isim]

• Gözde sarıya çalan kestane rengi

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Ela gözlerini sevdiğim dilber / Seni görmeyeli göresim geldi - Karacaoğlan

[bağlaç]

• Kelimenin sonuna geldiğinde birliktelik, beraberlik, araç, neden veya durum anlatan cümleler yapmaya yarayan bir söz

  Çabuk bir süvari ile bana haber gönderiniz. - Ömer Seyfettin

• Bazı soyut adlara getirildiğinde `... olarak, ... bir biçimde` anlamında durum zarfları oluşturan bir söz

  Merhametle ona bakıyordu.

• Cümle içinde aynı görevde bulunan iki ögeyi birbirine bağlamaya yarayan bir söz

  Annesi ile babası geldiler. Leylâ ile Mecnun. Gelmeleri ile gitmeleri bir oldu.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... ile beraber

[edat]

[eskimiş]

• Belirtilen sayıların da dâhil edildiği aralığı anlatan söz

  Bugün Ege'de rüzgâr üç ila beş kuvvetinde esecekmiş.

[isim]

[müzik]

• Kaynağı mitolojik çağlara dayanan kirişli bir çalgı

[ünlem]

[halk ağzında]

• Seslenmek ve dikkati çekmek için özellikle Rumeli'de kullanılan bir söz

[isim]

• 343 ağabey

[ünlem]

[eskimiş]

• `Ey, hey` anlamında kullanılan bir seslenme sözü

  Bre Arslan Bey! Sen bu işi kolay mı sanırsın? - Sevinç Çokum

• `Be` yerine kullanılan bir seslenme sözü

• `Vay` anlamında şaşma bildiren bir seslenme sözü

  Bre, bu ne büyük gemi!

• Şaşkınlık, coşku anlatan bir seslenme sözü

[bağlaç]

• Tekrarlanan iki emir kipi arasına getirilerek işin sürekliliğini anlatan bir söz

  Öyle bir yol ki git bre git, bitmez. Gez bre gez. Dolaş bre dolaş. - Ahmet Rasim

[isim]

• Sayıların ilki

• Bu sayıyı gösteren 1 ve I rakamlarının adı

[sıfat]

• Aynı, benzer

  Beni daim şen gören safdiller öyle sansın / Ne bilsinler ki onlar bence birdir elem, haz - Enis Behiç Koryürek

[sıfat]

• Beraber

  Hep biriz, ayrılmayız.

[sıfat]

• Bu sayı kadar olan

  Bir kalem.

[sıfat]

• Herhangi bir varlığı belirsiz olarak gösteren (sayı)

  Aydınlık bir odada, iki duvarın kesiştiği köşede zayıf, yaşlı bir adam yatıyordu. - Ayla Kutlu

[sıfat]

• Tek

  Allah tektir ve birdir, amenna! - Ahmet Kabaklı

[sıfat]

• Eş, aynı, bir boyda

  Bu kalemlerin ikisi birdir, hangisini isterseniz alınız.

[sıfat]

• Ortaklaşa olan, birleşik, müşterek

  Bizim kesemiz birdir.

[sıfat]

• Değer, önem bakımlarından birbirinden farksız, birbirine eşit, birbirine benzer

[zarf]

• Bir kez

  Bir ona, bir sana, bir de bana baktı.

[zarf]

• Sadece

  Her şey bitti, bir bu kaldı.

[zarf]

• Ancak, yalnız

  Bunu bir sen yapabilirsin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... bir hâl almak (hâle girmek)
• bir ... bir (veya bir de)
• bir abam (postum) var atarım, nerede olsam yatarım
• bir adama kırk gün ne dersen o olur
• bir ağaçta gül de biter diken de
• bir ağızdan çıkıp bin dile yayılır
• bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz
• bir arpa boyu (gitmek veya yol almak)
• bir aşağı bir yukarı
• bir atımlık barutu olmak (veya kalmak)
• bir ayağı çukurda olmak
• bir ayak üstünde bin yalan söylemek
• bir ayak üstünde kırk yalanın belini bükmek
• bir baba dokuz evladı besler, dokuz evlat bir babayı beslemez
• bir baltaya sap olamamak
• bir bardak suda fırtına koparmak
• bir başa bir göz yeter
• bir başka (olmak)
• bir baştan (veya uçtan) bir başa (veya uca)
• bir ben, bir de Allah bilir
• bir biçimine getirmek
• bir boka yaramamak
• bir bu eksikti
• bir çatı altında (olmak veya bulunmak)
• bir çekirdek geri kalmamak
• bir çiçekle bahar (veya yaz) olmaz
• bir çöplükte iki horoz ötmez
• bir çuval inciri berbat etmek
• bir dalda durmamak
• bir de
• bir dediği bir dediğini tutmamak
• bir dediği iki olmamak
• bir dediğini iki etmemek
• bir deli kuyuya bir taş atar, kırk akıllı çıkaramazmış
• bir deri bir kemik (kalmak)
• bir dikili ağacı olmamak
• bir dikiş kaldı
• bir dokun bin ah işit (veya dinle) (kâseifağfurdan)
• bir don bir gömlek
• bir dostluk kaldı!
• bir dönüm güzlük on dönüm yazlığa bedeldir
• bir dudağı yerde bir dudağı gökte
• bir düşüncedir (veya düşünce) almak
• bire ... vermek
• bire beş katmak
• bire bin katmak
• bir el bir eli yıkar, iki el bir yüzü yıkar
• bir elini bırakıp ötekini öpmek
• bir elinin verdiğini öbür elin görmesin
• bir elin nesi var, iki elin sesi var
• bir elin sesi çıkmaz
• bir eli yağda bir eli balda (olmak)
• bir elle verdiğini öbür elle almak
• bir elmanın yarısı o, yarısı bu
• bir fende kazık kakmak (veya çakmak)
• bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır
• bir fit bin büyü yerine geçer
• bir gömlek aşağı
• bir gömlek fazla eskitmiş olmak
• bir görüş bir kör biliş
• bir göz ağlarken öbür göz gülmez
• bir göz gülmek
• bir günden bir güne
• bir günlük beylik beyliktir
• bir hâl olmak
• bir hizaya gelmek
• biri bilmeyen bini hiç bilmez
• bir içim su (gibi olmak)
• bir iğne bir iplik olmak
• bir ilke imza atmak
• bir inat, bir murat
• bir işaretine bakmak
• bir işi başından kesmek
• bir iş olmak
• bir iştir oldu
• bir kafada olmak
• bir kapıya çıkmak
• bir karıyla bir koca, dırdır eder her gece
• bir kaşık suda boğmak
• bir kazanda kaynamak
• bir kenara atılmak
• bir kenarda durmak
• bir kıza dünür düşmek
• bir kızı bin kişi ister, bir kişi alır
• bir kolayını aramak
• bir kolayını bulmak
• bir kol çengi
• bir koltuğa iki karpuz sığmaz
• bir korkak bir orduyu bozar
• bir koyundan iki post çıkarmak
• bir Köroğlu, bir Ayvaz
• bir köşeye atılmak
• bir köşeye atmak
• bir köşeye çekilmek
• bir köşeye koymak
• bir köşeye oturmak
• bir köşeye sinmek
• bir kötünün yedi mahalleye zararı vardır (veya dokunur)
• bir kulağından girip öbür kulağından çıkmak
• bir kurşun atımı
• bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır
• bir mum al da derdine yan
• bir noktaya kadar
• bir o kadar
• bir olmak
• bir olmak
• bir o yana, bir bu yana
• bir papel (veya pul) etmemek
• bir pula satmak
• bir selam bin hatır yapar
• bir sıçrarsın çekirge, iki sıçrarsın çekirge, sonunda yakalanırsın çekirge (veya üçüncüsünde avucuma düşersin çekirge)
• bir sıkımlık canı olmak
• bir söylemek pir söylemek
• bir söyle on dinle
• bir sözünü (veya dediğini) iki etmemek
• bir sürçen atın başı kesilmez
• bir şey (veya şeyler) olmak
• bir şey anlamamak
• bir şeye benzememek
• bir şeyler, bir şeyler
• bir şey sanmak
• bir şey söylemek
• bir şey yapmak
• bir tanem
• bir tarafa bırakmak (veya koymak)
• bir tarakta bezi olmamak
• bir taşla iki kuş vurmak
• bir tat, bin feryat
• bir tek
• bir tek atmak
• bir tepe yıkılır, bir dere dolar
• bir torba kemik
• bir tuhaflığı olmak
• bir tutmak (veya görmek)
• bir varmış bir yokmuş
• bir yakadan baş çıkarmak
• bir yastığa baş koymak
• bir yastıkta kocamak
• bir yaşına daha girmek
• bir yemem diyenden kork, bir oturmam diyenden
• bir yere kadar
• bir yiyip bin şükretmek
• bir yol tutturmak
• bir yolunu bulmak

[isim]

• Bal arılarının bitki ve çiçeklerden topladıkları bal özünden yapıp kovanlarındaki petek gözlerine doldurdukları, rengi beyazdan esmere kadar değişen tatlı, koyu, sıvı madde

• Olgunlaşmış incirin, dışına sızan tatlısı

• Ağaçların kabuğundan sızarak pıhtılaşan besi suyu

Ata Sözleri ve Deyimler

• bal alacak çiçeği bilmek (veya bulmak)
• bal bal demekle ağız tatlanmaz
• bal dök de yala
• bal gibi
• balı dibinden, yağı yüzünden
• balın âlâsı oğlun tazesinden
• balı olan bal yemez mi?
• balı parmağı uzun yemez, kısmetlisi yer
• bal ile kaymak yenir ama her keseye göre değil
• bal olan yerde sinek de olur
• bal sağmak
• bal tutan parmağını yalar

[isim]

• Anadolu'nun doğu ve kuzey bölgesinde, en çok Artvin ve Erzurum yörelerinde el ele tutuşularak oynanan, ağır ritimli bir halk oyunu

  Bahçesi var, bağı var, ayvası var, narı var / Atamızdan yadigâr bizde ata barı var - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• bar tutmak

[isim]

• Danslı, içkili eğlence yeri

  Barın kapısından bir adam fırladı. - Attila İlhan

• Ayaküstü içki içilen eğlence yeri

  Barlarda, gazinolarda millî dilin konuşulduğunu pek işitmezdiniz. - Orhan Seyfi Orhon

• Amerikan bar

  Barda yan yana oturuyor, içiyoruz. - Refik Halit Karay

[isim]

• Hava basıncı birimi

[isim]

[halk ağzında]

• Ateşten, mide bozukluğundan, ağızda, dil ve dişlerde meydana gelen acılık, pas

Ata Sözleri ve Deyimler

• bar bağlamak (veya tutmak)

[isim]

[spor]

• Halter sporunda ağırlığı oluşturan kiloları birbirine bağlayan metal çubuk

[isim]

[halk ağzında]

• İşaret

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel etmek

[isim]

[anatomi]

• İnsan bedeninde göğüsle karın, sırtla kalçalar arasında daralmış bölüm

  Kolum, boynundan beline doğru kayıyor. - Yusuf Ziya Ortaç

[anatomi]

• Bu bölümün, sırtın altına rastlayan bölgesi

  Bel ağrısı.

[anatomi]

• Hayvanlarda omuz başı ile sağrı arası

• Dağ sırtlarında geçit veren çukur yer

  Çıksam yüksek bellere gün eylesem / Acep nazlı yâr duyar mı ola? - Halk türküsü

• Geminin orta bölümü

• Bardak, şişe, vazo vb.nin ortasındaki dar bölüm

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel bağlamak
• belden aşağı vurmak
• beli açılmak
• beli bükülmek
• beli çökmek
• belini bükmek
• belini doğrultmak
• belini kırmak
• belini vermek
• bel kırmak
• bel vermek

[isim]

[fizyoloji]

• Meni

Ata Sözleri ve Deyimler

• beli gelmek
• belinden gelmek

[isim]

• Toprağı aktarmaya veya işlemeye yarayan, uzun saplı, ayakla basılacak yeri tahta, ucu sivri kürek veya çatal biçiminde bir tarım aracı

Ata Sözleri ve Deyimler

• bel bellemek

[isim]

[fizik]

• Ses şiddetiyle ilgili birim

[isim]

• Kendisinin olan bir şeyi, yasaya uygun olarak dilediği gibi kullanabilen kimse, sahip

• Veli

Ata Sözleri ve Deyimler

• iyesi olmak

[isim]

• Moldova ve Romanya'nın para birimi