[isim]

• Rafadan yumurta

  Sabahleyin kendisine bir alakok ziyafeti çekecekti. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[isim]

• Kalkmak işi

  Sabahları erken kalkmayı sevmeyen, gece geç yatan gececi kişilerdensiniz. - Tomris Uyar

[nesnesiz]

• Olduğu yeri ve durumu korumak, sürdürmek

  Sıkı sıkı kucakladı ve öylece kaldı. - Tarık Buğra

• Zaman, uzaklık veya nicelik belirtilen miktarda bulunmak

  Arabada yalnız dört çocuk kalmıştı. - Osman Cemal Kaygılı

[-de]

• Konaklamak, konmak

  Hemen karargâha yerleşmezsem ne geri dönebilir ne de otelde kalabilirdim. - Falih Rıfkı Atay

[-le]

• Oturmak, yaşamak

  Tam beş sene benimle beraber kaldı. - Sait Faik Abasıyanık

• Eğleşmek

• Hayatını sürdürmek, yaşamak

  O aileden bir bu çocuk kaldı.

• Varlığını korumak, sürdürmek

  Eniştemizin iptidai kalmış huyları da vardı. - Abdülhak Şinasi Hisar

[-de]

• Oyalanmak, vakit geçirmek

  Kısa bir süre tezgâhın önünde kaldı. - Necati Cumalı

• Sınıf geçmemek

  Çocukların içinde kalanlar da var geçenler de.

[-de]

• İşlemez, yürümez duruma gelmek

  Araba yarı yolda kaldı.

[-e]

• İleriye atılmak, ertelenmek

  Mahkeme ayın on sekizine kaldı. - Sait Faik Abasıyanık

[-de]

• Bir şeyle kaplanmak, bir şeye bulanmak

  Oda duman içinde kaldı.

[-de]

• Bir işi belli bir noktada bırakmak, ara vermek

  Bugün iş maddesinde kaldık.

[-den]

• Miras olarak geçmek

  Çiftlik ana babasından kalmış.

[-den]

• Yapamamak

  Misafir geldi, gezmeden kaldık.

• Belli bir gelirle geçinmek zorunda bulunmak

  Refika, valide, iki kerime kaldık mı biz iki bin kuruş tekaüt maaşına. - Haldun Taner

[-le]

• Yetinmek

  Yalnız dayak atmakla kalmadı, onu işinden de çıkardı.

[-le]

• Sınırlanmak

  Amasya'da iken karşılaştığımız vaziyet yalnız Şeyh Recep Vakası ile kalmadı. - Atatürk

• Herhangi bir durumu sürdürmek

[yardımcı fiil]

• Olmak, herhangi bir durumda bulunmak

  Fatma'nın yemek çantası olmasaydı dün aç kalmıştık. - Falih Rıfkı Atay

[yardımcı fiil]

• Kök veya gövdeleri sonuna -a (-e), -ıp (-ip) zarf-fiil eki almış fiillere gelerek süreklilik bildiren birleşik fiiller oluşturur

  Bakakalmak.

  Şaşakalmak.

  Donakalmak. Şaşırıp kalmak. Donup kalmak.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... den kalır yeri yok
• ... ye kalsa (veya kalırsa)
• kaldı ki

[isim]

• Yiyecek, içecek vb. maddeleri perakende olarak satan kimse

  Bakkallar, sebzeciler eline bir iki şey tutuştururlardı. - Ayla Kutlu

• Bu maddelerin satıldığı dükkân

Ata Sözleri ve Deyimler

• bakkala bırakma!

[isim]

[denizcilik]

• Demir atmış bir geminin zincirinin su içindeki bölümü

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaloma etmek (veya vermek)

[isim]

• Oklamak işi

• Hedef noktaları dairesel olarak belirlenmiş nişan tahtasına küçük okların atılmasıyla oynanan bir oyun türü

[-e]

[-i]

• Eklemek, katmak, ilave etmek

[isim]

[askerlik]

• Kuşatma

Ata Sözleri ve Deyimler

• abluka altında tutmak
• abluka etmek (veya ablukaya almak)
• ablukayı kaldırmak
• ablukayı yarmak

[-e]

• Bakışı bir şey üzerine çevirmek

  Zamanla nasıl değişiyor insan / Hangi resmime baksam ben değilim - Cahit Sıtkı Tarancı

• Aramak

• Bir şeyin yüzü bir yöne doğru olmak

  Limana bakan penceresinden deniz görünürdü. - Orhan Veli Kanık

• Bir şeyin gelişmesi veya iyi bir durumda kalması için emek vermek

• Beslemek, geçindirmek

  Üç çocuklu bir aileye bakıyor.

• Bir iş birinden beklenmek

  Evin bütün işleri bana bakıyor.

• Hastayı muayene etmek

• Tedavi etmek için ilgilenmek

• Yoklamak, incelemek, denemek

  Git bak bakalım, evdeler mi? Şu hesaba sen de bak. Yemeğin tadına bakar mısınız?

• Bir işi yapmak, bir işi yapmakla görevli olmak

  Pasaport işine polis bakar.

[nesnesiz]

• İlgilenmek

  Baktılar, ettiler, ilaç, tedavi, faydası olmadı. - Erhan Bener

• Uğraşmak, meşgul olmak

  Çocuğum, sen derslerine bak.

• Yapılabilmesi bir şeye bağlı bulunmak

  Bu iş beş bin liraya bakar.

• Gözetmek, korumak

• Renklerde benzemek, andırmak

  Bu kumaşın rengi yeşile bakıyor.

[nesnesiz]

• Anlamak, farkına varmak

  Bazı akşamlar bakarım Halil savuşur, nereye gittiğini de kimseye söylemez. - Memduh Şevket Esendal

• Başka bir şeyle ilgilenmeyip elindeki veya önündeki işle uğraşır olmak

  Yemeğini yemene bak! Vaktini boş geçirmemeye bak!

Ata Sözleri ve Deyimler

• bak!
• bakalım (veya bakayım)
• bakan göze bağ olmaz
• bakan yemez, kapan yer
• bakar mısınız?
• bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur
• bakarsın
• bak bak!
• bak hele!
• bakılsa
• bakmakla usta olunsa köpekler kasap olurdu
• bakma sen
• baksana! (veya baksanıza!)
• baktıkça alır
• baktın kar havası, eve gel kör olası

[isim]

[eskimiş]

• Hamur, merhem, boya vb. şeyleri ezip karıştırarak yoğurmak için kullanılan ve bir ucu ele alınacak biçimde saplı, öbür ucu yassı olan alet

• Aşure kazanlarını karıştırmakta kullanılan, uzun saplı ve yayvan uçlu tahta kepçe

[-i]

• Bir yazıyı meydana getiren harf ve işaretlere bakıp bunları çözümlemek veya seslendirmek

  Bana umutsuz bir sesle son raporları okudu. - Falih Rıfkı Atay

[nesnesiz]

• Yazılmış bir metnin iletmek istediği şeyleri öğrenmek

  Gazete bile okumak istemiyorum. - Burhan Felek

[nesnesiz]

• Bir konuyu öğrenmek için okulda, bir öğretmenin yanında veya yazılı şeyler üzerinde çalışmak, öğrenim görmek

  Çabuk dil öğrenmedi, okumak istemedi. - Halide Edip Adıvar

[nesnesiz]

• Sesli olarak söylemek

  Salon boşalmaya başladı, biz şiirler okuyup dinliyoruz. - Refik Halit Karay

[nesnesiz]

• Bir şeyin anlamını çözmek

  Şifre okumak.

• Hastalığı iyi edeceğini ileri sürerek okuyup üflemek, üfürükçülük etmek

[mecaz]

• Bazı belirtilerle bir anlamı, gizli bir duyguyu anlamak, kavramak

  Yüzünü benden saklıyor. Niçin? Çehresinde, melalinde aşkının matemini okumayayım diye mi? - Ömer Seyfettin

[mecaz]

• Değerlendirmek

[nesnesiz]

[argo]

• Sövmek, küfretmek

[halk ağzında]

• Bir yere çağırmak, davet etmek, okuntu göndermek

Ata Sözleri ve Deyimler

• okuyup üflemek

[isim]

• Pislik

[mecaz]

• Kötü durum

  Bu işin sonunda bokluk çıkacak.

[-i]

• Arayarak veya aramadan bir şeyle, bir kimse ile karşılaşmak

  Kafam her an bir konu bulmak için binbir çeşit şeye müracaat ediyor. - Halide Edip Adıvar

• Bir şeyi elde etmek

• Kaybedilen bir şeyi yeniden ele geçirmek

  Paramı buldum.

• Varlığı bilinmeyen bir şeyi ortaya çıkarmak, keşfetmek

  Şu kuvvetin, cevherin sırrını bulmaya çalışıyorum. - Sait Faik Abasıyanık

• İlk kez yeni bir şey yaratmak, icat etmek

• İstenilen şeye kavuşmak, nail olmak

  Kadınlık namına düşündüğüm şeylerin hiçbirini karımda bulamadım. - Ömer Seyfettin

• Bir yere, bir noktaya erişmek, ulaşmak

  Böylece yılın ortasını bulduk. - Refik Halit Karay

• Herhangi bir görüşe, bir yargıya varmak

  Ben de bunu akıllıca buldum. - Memduh Şevket Esendal

• Seçmek

  Bazen onlara yeni ve güzel kıyafetler buluyor. - Halide Edip Adıvar

• Sağlamak, temin etmek

  Sen otur ye, ben yatarken, kendim bir şeyler bulur, yerim. - Sait Faik Abasıyanık

[nesnesiz]

• Cezaya uğramak

  Eden bulur.

• Hatırlamak

  Bir türlü bulamadım caminin ismini dersem inanır mısınız? - Sait Faik Abasıyanık

Ata Sözleri ve Deyimler

• bula bula bunu (onu veya bir şeyi veya birini) bulmak
• buldukça bunar (veya bulmuş da bunuyor)
• buldum bilemedim, bildim bulamadım
• bulup buluşturmak

[isim]

• Bulamak işi

• Genellikle üzüm şırasının kaynatılması ile yapılan koyu pekmez

  Atlar, arabalar, dalkavuklar arasında geçen debdebelerle şimdiki kırk paralık bulama, altmış paralık peynir müşterilerine meram anlatmak arasında ne büyük tezat vardı. - Ömer Seyfettin

[isim]

[eskimiş]

• Av kuşları bol olan yer