[isim]

[eskimiş]

• Su

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

• Türk alfabesinin ikinci harfinin adı, okunuşu

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Namluna dayanır, yola dalarsın / Duruşun bakışın yaman, be Ali! - Faruk Nafiz Çamlıbel

[kimya]

• Berilyum elementinin simgesi

[ünlem]

• Kendisine söz söylenilen kimse veya kimselerin dikkati çekilmek istendiğinde adın başına getirilen ve uzatılabilen bir seslenme sözü

  Ey arkadaş!

• Usanç anlatan bir seslenme sözü

  Ey, artık çok oluyorsun!

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

• Türk alfabesinin yirmi sekizinci harfinin adı, okunuşu

[ünlem]

[halk ağzında]

• Seslenmek ve dikkati çekmek için özellikle Rumeli'de kullanılan bir söz

[sıfat]

• Nicelik, nitelik, güç, süre, sayı bakımından eksik, çok karşıtı

  Heykel konularının parmakla sayılacak kadar az olduğunu ileri sürüyordu. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

[zarf]

• Alışılmış olandan, umulandan veya gerekenden eksik olarak

Ata Sözleri ve Deyimler

• aza çoğa bakmamak
• aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz
• aza sormuşlar: "nereye?", "çoğun yanına" demiş
• az ateş çok odunu yakar
• az bulmak
• az buz olmamak
• az değil
• az gelmek
• az görmek
• az günün adamı olmamak
• azı çoğa saymak (veya tutmak)
• az kaldı (veya kalsın)
• az kaz, uz kaz, boyunca kaz
• az olsun, uz olsun
• az söyle, çok dinle
• az tamah çok ziyan getirir
• az veren candan, çok veren maldan
• az yiyen çok uyur, çok yiyen güç uyur

[eskimiş]

[kimya]

• Azot elementinin simgesi

• Türk alfabesinin yirmi dokuzuncu harfinin adı, okunuşu

[isim]

• Üzme, sıkıntı verme, üzgü

  Gün geçtikçe içimde anlaşılmaz bir eza uyanmaya başlamıştı. - Reşat Nuri Güntekin

[isim]

• Erkek adlarından sonra kullanılan saygı sözü

  Eniştem Neyyir Bey'i kimin vurduğunu ben biliyorum. - Reşat Nuri Güntekin

• Erkek özel adları yerine kullanılan bir söz

  Bir bey sizi aradı.

• Eş, koca

  İki yol var önünde, ya beyinin dilini öğrenirsin ya beyin senin dilini. - Tarık Dursun K.

• As (II)

  Gerçekten de doktora bir bey ile iki yedili gelmişti. - Tarık Buğra

• Erkek sıfatlarının hemen arkasına eklenir

  Doktor bey. Damat bey.

• Aşığın çukur yüzünün arkasındaki yumru bölge

[tarih]

• Küçük bir toplumun veya küçük bir devletin başkanı

  Karaman beyi. Menteşe beyi.

[askerlik]

• Komutan

  Alay beyi. Uç beyi.

[eskimiş]

• Zengin, ileri gelen kimse, bay (I)

Ata Sözleri ve Deyimler

• bey ardından çomak (veya davul) çalan çok olur
• bey gibi yaşamak
• beyler buyruğu yoksula kan ağlatır
• bey mi yaman, el mi yaman
• bey oturmak

[isim]

[eskimiş]

• Satma, satış

[sıfat]

[eskimiş]

• Parası, malı çok olan, zengin (kimse)

[isim]

• Erkeklerin ad veya soyadlarının önüne getirilen saygı sözü

  Bay Doğan.

• Erkek

  Bir bay sizi arıyor.

[isim]

• Pamuk veya keten ipliğinden yapılan dokuma, çaput

  Arkamıza kefenimsi bezler geçirip kuşakla bağladılar. - Falih Rıfkı Atay

• Pamuktan, düz dokuma

• Herhangi bir cins kumaş

  Çadır bezi. Yelken bezi.

• Herhangi bir iş için kullanılan dokuma

[sıfat]

• Kumaş veya dokumadan yapılmış

  Botlarımı çıkartırken yatağın altında Mine'nin bez terliklerini görüyorum. - Ahmet Ümit

Ata Sözleri ve Deyimler

• bez alırsan Mısır'dan, kız alırsan asilden
• bez bağlamak
• bezi herkesin arşınına göre vermezler
• bezini yıkamak

[isim]

[biyoloji]

• İçinden geçen kandan veya öz sudan bazı maddeler ayırarak salgı oluşturan organ

  Tükürük bezleri. Pankreas bezi.

[sıfat]

• Temel

  Baz fiyat.

[isim]

[kimya]

• Bir asitle birleştiğinde bir tuz oluşturan madde

Ata Sözleri ve Deyimler

• baz almak

[isim]

• Kuzey yarım kürede 21 Haziran 23 Eylül, güney yarım kürede 21 Aralık 21 Mart tarihleri arasındaki zaman dilimi, ilkbaharla sonbahar arasındaki sıcak mevsim

  Çok sıcak bir yaz gecesiydi. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• yaza çıkmak
• yazı getirmek