[isim]

• Zamanın bölünemeyecek kadar kısa olan parçası, lahza, dakika

  Zira göçebelerin hayatı her an yardımlaşmalarını gerektirir. - Cemil Meriç

Ata Sözleri ve Deyimler

• anı anına uymamak
• an meselesi

[isim]

[halk ağzında]

• İki tarla arasındaki sınır

[isim]

• Zihin

  An bulanıklığı. An yorgunluğu.

[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

[anatomi]

• Kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan, tutmaya ve iş yapmaya yarayan bölümü

  El var, titrer durur, el var yumuk yumuk / El var pençe olmuş, el var yumruk - Ziya Osman Saba

• Sahiplik, mülkiyet

  Elimdeki bütün parayı bu eve yatırdım.

• Kez, defa

  İki el silah sesi duyuldu.

• İskambil oyunlarında oynama sırası

• İskambil oyunlarında her bir tur

  Kış geceleri arkadaşlar arasında bir el poker çevirmek de keyiftir. - Peyami Safa

• Bazı nesne ve araçların tutmaya yarayan bölümü

  Kapı eli.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ... elinden çıkmak
• el (veya elini) uzatmak
• el (veya elini) yakmak
• el açmak
• el almak
• el atmak
• el ayak (veya etek) çekmek
• el ayak çekilmek
• el bağlamak
• el basmak
• el bebek gül bebek
• el bende!
• el çekmek
• el çektirmek
• el çırpmak
• elde (veya elinde) olmamak
• elde avuçta (bir şey) kalmamak
• elde avuçta (ne varsa)
• elde etmek
• el değiştirmek
• el değmemek
• elde kalmak
• eldeki yara, yarasıza duvar deliği
• elden ağza yaşamak
• elden ayaktan düşmek (veya kesilmek)
• elden bırakmamak (veya düşürmemek)
• elden çıkarmak
• elden çıkmak
• elden geçirmek
• elden gel!
• elden geldiği kadar
• elden gelmemek
• elden gitmek
• elden kaçırmak
• elden kaçmak
• elden ne gelir?
• elde tutmak
• el dokunulmamak
• ele alınır
• ele alınmaz
• ele almak
• ele avuca sığmamak
• ele bakmak
• ele geçirmek
• ele geçmek
• ele gelmek
• el elde baş başta
• el elden kalmaz, dil dilden kalmaz
• el elden üstündür (ta arşa kadar)
• el el ile, değirmen yel ile
• el eli yıkar, iki el yüzü
• el el üstünde olur, ev ev üstünde olmaz
• el el üstünde oturmak
• el ermez, güç yetmez
• el etek öpmek
• el etek tutmak
• el etmek
• ele vermek
• eli (veya elleri) armut devşirmek
• eli alışmak
• eli altında olmak
• eli ayağı (olmak)
• eli ayağı (veya ayağına) dolaşmak
• eli ayağı buz kesilmek (veya tutmamak)
• eli ayağı titremek
• eli ayağı tutmak
• eli aza varmamak
• eli boş çıkmak
• eli boş dönmek (veya çevrilmek veya geri gelmek)
• eli boş gelmek
• eli cebine (veya cüzdanına veya kesesine) gitmemek (veya varmamak)
• eli değmek
• eli dursa ayağı durmaz
• eli ekmek tutmak
• eli eline değmemek
• eli ermek
• eli ermez gücü yetmez
• eli genişlemek
• eli gitmek
• eli harama uzanmak
• eli işe yatmak
• eli kalem tutmak
• eli kırılmak
• eli kırılsın!
• eli kolu (eli ayağı) bağlı kalmak (veya olmak)
• eli kolu bağlı durmak
• eli kurusun!
• elimi sallasam ellisi, başımı sallasam tellisi
• elinde ... var
• elinde avucunda nesi varsa
• elinde bulunmak (veya olmak)
• elinde büyümek
• elinde kalmak
• elinden
• elinden (bir şey) düşmemek
• elinden (bir şeyi) düşürmemek
• elinden almak
• elinden bir iş (veya şey) gelmemek
• elinden bir kaza (veya sakatlık) çıkmak
• elinden geleni ardına (veya arkasına) koymamak
• elinden geleni yapmak
• elinden gelmek
• elinden hiçbir şey kurtulmamak
• elinden iş çıkmamak
• elinden iyi iş gelmek
• elinden kan çıkmak
• elinden kurtulmak
• elinden tutmak
• elinde olmak
• elinde olmak
• elinde patlamak
• elinde tutmak
• eline (veya elinize veya ellerinize) sağlık
• eline almak
• eline ayağına kapanmak (veya sarılmak veya düşmek)
• eline ayağına üşenmemek
• eline bakmak
• eline doğmak
• eline düşmek
• eline erkek eli değmemiş olmak
• eline eteğine doğru
• eline eteğine sarılmak
• eline fırsat geçmek
• eline geçmek
• eline kalmak
• eline su dökemez
• eline tutuşturmak
• eline yüzüne bulaştırmak
• elini arı kovanına sokmak
• elini ayağını (veya eteğini) kesmek (veya çekmek)
• elini ayağını öpeyim
• elini belli etmek (veya göstermek)
• elini çabuk tutmak
• elini kana bulamak (veya bulaştırmak)
• elini kolunu bağlamak
• elini kolunu sallaya sallaya gelmek
• elini kolunu sallaya sallaya gezmek
• elini kulağına atmak
• elinin altında (olmak)
• elinin hamuruyla erkek işine karışmak
• elinin tersiyle çarpmak
• elinin tersiyle itmek
• elini oynatmak
• elini sallasa ellisi (başını sallasa tellisi)
• elini sıcak sudan soğuk suya sokmamak
• elini sürmemek
• elini taşın altına koymak (veya sokmak)
• elini veren kolunu alamaz
• elini vicdanına koymak
• elinle ver, ayağınla ara
• eli olmak
• eli para görmek
• eli silah tutmak
• eli varmamak (veya gitmemek)
• eli yatmak
• eliyle koymuş gibi
• el kadar
• el kaldırmak
• el katmak
• el koymak
• ellerde gezmek
• elleri (veya ellerin) dert görmesin
• ellerim yanıma gelsin
• eller yukarı!
• elle tutulacak tarafı (veya yanı) kalmamak
• elle tutulur
• elle tutulur gözle görülür (veya dille anlatılır)
• elle tutulur tarafı olmamak
• el ovuşturmak
• el öpenlerin çok olsun!
• el öpmek
• el öpmekle ağız aşınmaz
• el pençe
• el pençe divan
• el pençe divan durmak
• el sıkışmak
• el sıkmak
• el sürmemek
• el tazelemek
• el terazi, göz mizan
• el tutmak
• el üstünde tutmak
• el vergisi, gönül sevgisi
• el vermek
• el vurmamak
• el yarası onulur, dil yarası onulmaz
• el yıkamak

[isim]

• Yakınların dışında kalan kimse, yabancı

  Kâtip benim ben kâtibin, el ne karışır! - Halk türküsü

Ata Sözleri ve Deyimler

• el ağzına bakan, karısını tez boşar
• el arı düşman gayreti
• el beğenmezse yer beğensin
• elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz
• elden vefa, zehirden şifa
• ele güne karşı
• el elin aynasıdır
• el elin eşeğini türkü çağırarak arar
• el elin nesine, gülerek gider yasına
• el eliyle yılan tutulur
• ele verir talkını (veya telkini), kendi yutar salkımı
• el için ağlayan gözden olur
• el için kuyu kazan, evvela kendisi düşer
• el için yanma nâra, yak çubuğunu bak keyfine
• el ile gelen düğün bayram
• elin ağzı torba değil ki büzesin
• el iyisi olmak
• el kazanıyla aş kaynamaz
• el kazanıyla aş kaynatmak
• el yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır

[isim]

• Ülke, yurt, il

  Çöller, Yemen ellerinden beter imiş. - Aka Gündüz

• Halk, ahali

[halk ağzında]

• Oba, aşiret

  Kalktı göç eyledi Afşar elleri / Ağır ağır giden eller bizimdir - Dadaloğlu

Ata Sözleri ve Deyimler

• elde bulunan beyde bulunmaz
• el mi yaman bey mi yaman? el yaman!

[isim]

• Bir yüzeyde boy sayılan iki kenar arasındaki uzaklık, genişlik, boy, uzunluk karşıtı

  Kumaşın eni. Yolun eni. Kâğıdın eni.

[isim]

[halk ağzında]

• Hayvanlara veya eşyaya vurulan damga, işaret

[zarf]

• Başına geldiği sıfatların üstün derecede olduğunu gösteren kelime

  En iyi adamını yollamış buraya. - Ahmet Ümit

Ata Sözleri ve Deyimler

• en kötü günümüz böyle olsun

[isim]

• Ülkenin vali yönetimindeki bölümü, vilayet

  İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. - Anayasa

• Şehrin niteliklerini taşıyan büyük yerleşim yeri

• Ülke, yurt

[tarih]

• Eski Türklerde devlet

[isim]

[eskimiş]

• Su

• Türk alfabesinin ikinci harfinin adı, okunuşu

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Namluna dayanır, yola dalarsın / Duruşun bakışın yaman, be Ali! - Faruk Nafiz Çamlıbel

[kimya]

• Berilyum elementinin simgesi

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[isim]

• Birbirinin aynı olan veya birbirine çok benzeyen iki şeyden her biri, benzeri

  Çorabın öbür eşini yerden almak için sol ayağını uzatıyordun. - Ömer Seyfettin

• Karı kocadan her biri, hayat arkadaşı, refik, refika

  Kadın diye eşini bellemiş, dürüst, aile babası bir adamdır. - Zeyyat Selimoğlu

• Birlikte yaşayan dişi ve erkek hayvandan her biri

  Güvercin eşini arıyor.

• İkişer kişilik gruplarla oynanan oyunlarda, ortak oynayan iki kişiden her birinin öbürüne göre durumu, partner

  Briçte kuvvetli bir eş seçti.

[halk ağzında]

• Kuma, ortak

[halk ağzında]

• Arkadaş

[halk ağzında]

• Döl eşi

Ata Sözleri ve Deyimler

• eşi benzeri (veya manendi veya menendi) olmamak (veya bulunmamak veya yok)
• eş tutmak

[isim]

• Bir sonuç elde etmek, herhangi bir şey ortaya koymak için güç harcayarak yapılan etkinlik, çalışma

  İş bittikten sonra denize karşı sigara içilir. - Sait Faik Abasıyanık

• Bir değer yaratan emek

• Birinden istenen hizmet veya birine verilen görev

  Şimdi Mısır'a memuru olduğum bankanın bir işi için geldim. - Ömer Seyfettin

• Sanayi, ticaret, tarım, maliye vb. alanlara ilişkin ekonomik etkinliklerin bütünü

  İşler durgun.

• Kamu yararına yapılan işler

  Güvenlik işleri.

• Herhangi bir yere düzen verici, günlük yaşayışı sağlayıcı her türlü çalışma

  Bu evin işi çok.

• Geçim sağlamak için herhangi bir alanda yapılan çalışma, meslek

  Sonunda bir iş buldum. - Sait Faik Abasıyanık

• Ticari anlaşma, alışveriş

• Herhangi bir maksatla kurulan düzen

  İşlerini bırakmışlar, dükkânlarını kapamışlar, akın akın şehri terk edip gidiyorlardı. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Bazı deyimlerde `yarar, çıkar` anlamında kullanılan bir söz

  O, işini bilir. Bu, benim işime gelmez.

• Yapılan şey, davranış

  Yoksullara yardım etmekle çok iyi bir iş yaptım.

• Nakış, örgü, makrome gibi elde yapılan şey

  Komşu kadın elindeki işini dizine bırakıp geline döndü. - Memduh Şevket Esendal

• Emek, işçilik, ustalık

  Bu örtü, işi ağır bir örtüdür.

• İşlem

  İşimi görmediler.

• Bir kimseye özgü olan görüş, anlayış

  Bu, bir zevk işidir.

• Yetenek

  Demek bende daha iş varmış ki ilin öğretmeni seçtiler. - Muzaffer İzgü

[mecaz]

• Sorun, konu, mesele, maslahat

  Etrafın gülüşmeleri arasında iş anlaşıldı. - Hüseyin Cahit Yalçın

[mecaz]

• Gizli neden veya maksat

  Çoktandır köylünün şurada burada yayıp gezeceği ehemmiyetli bir iş, bir keramet gösterememişti. - Refik Halit Karay

[fizik]

• Bir kuvvetin uygulanma noktasını hareket ettirirken harcadığı güç

  Erg, jul, kilogrammetre, vatsaat, kilovatsaat iş ve enerji birimleridir.

Ata Sözleri ve Deyimler

• iş (birinde) bitmek
• iş (birinden) bitmek
• iş (birine) kalmak
• iş açmak
• iş almak
• iş amana binince kavga uzamaz
• iş anlatılıncaya kadar baş elden gider
• iş ayağa düşmek
• iş başa düşmek
• iş bırakmak
• iş bilenin, kılıç kuşananın
• iş bilmek
• iş bitirmek
• iş çatallanmak
• iş çevirmek
• iş çığırından çıkmak
• iş çıkarmak
• iş dayıya düştü
• iş değil
• iş düşmek
• işe almak
• işe bak!
• iş edinmek
• işe girmek
• işe karışmak
• işe koşmak
• iş etmek
• işe yaramak
• iş görmek
• iş göstermek
• işi ...-e dökmek
• işi ...-e vurmak
• işi (bir şeye) vurmak
• işi ahbaplığa dökmek
• işi aksi gitmek
• işi Allah'a kalmak
• işi anlamak
• işi azıtmak
• işi başından aşmak (veya aşkın olmak)
• işi bitmek
• işi bozmak
• işi bozulmak
• işi ciddiye almak
• işi çıkmak
• işi düşmek
• işi ileri götürmek
• işi iş, kaşığı gümüş
• işi iş olmak
• işi kotarmak
• iş inada binmek
• işin alayında olmak
• işin başı
• işinden olmak
• işin doğrusu
• işi ne?
• işine bak!
• işine gelmek
• işine göre
• işine hor bakan boynuna torba takar
• işine koyulmak
• işin fenası
• işin garibi
• işini bilmek
• işini bitirmek
• işin içinde iş var
• işin içinden çıkamamak
• işin içinden çıkmak (veya sıyrılmak)
• işini görmek
• işini kış tut da yaz çıkarsa bahtına
• işinin adamı
• işini uydurmak
• işini yoluna koymak
• işin kolayına kaçmak
• işin kötüsü
• işin kurdu
• işin kurdu olmak
• işin mi yok
• işin ortasını bulmak
• işin rengi değişmek
• iş insanın aynasıdır
• işin tuhafı
• işin ucu birine dokunmak
• işin üstesinden gelmek
• işin yoksa şahit ol, paran çoksa kefil ol
• işi olmak
• işi pişirmek
• işi rast gitmek
• işi resmiyete dökmek
• işi sağlama almak
• işi savsaklamak
• işi şakaya dökmek
• iş işlemek
• iş işten geçmek
• işi tatlıya bağlamak
• işi temizlemek
• işi uzatmak
• işi üç nalla bir ata kaldı
• işi yokuşa sürmek (veya koşmak)
• işi yoluna koymak
• işi yolunda (veya tıkırında) gitmek (veya olmak)
• iş karıştırmak
• iş ki
• işler açılmak
• işler arapsaçına dönmek
• işler becermek
• iş mi?
• iş ola
• iş olacağına varır
• iş olsun diye
• iş sarpa sarmak
• iş şirazesinden çıkmak
• işten (bile) değil
• işten el çektirmek
• işten güçten vakit bulamamak
• iş tutmak
• iş vermek
• iş yapmak
• iş yok

• Türk alfabesinin yirmi üçüncü harfinin adı, okunuşu

[isim]

• İlenme, beddua

[ünlem]

• (a:h) Sesin tonuna göre pişmanlık, öfke, özlem, beğenme, sevgi vb. duygular anlatan bir söz

  Ah, ne güzeldi o Direklerarası'ndaki ramazan ve donanma geceleri. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[ünlem]

• (a:h) Ağrı, acı duyulduğunda söylenen bir söz

  Ah başım!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ah alan onmaz
• ah almak
• ah çekmek
• ah etmek
• ahı çıkmak
• ahını almak
• ahını yerde koymamak
• ahı tutmak
• ahı yerde kalmamak
• ah yerde kalmaz

[ünlem]

• `Olur, peki veya fena değil` anlamlarında kullanılan bir söz

  Eh! Bize gerekli olan da o; bütçemizi doğrultur, pansiyoner olmaktan vazgeçeriz. - Attila İlhan

• Bezginlik anlatan bir söz

  Eh, dün geceki kafayla bu kadarı olacaktı elbet! - Necati Cumalı

[ünlem]

• İstek uyandırmak için kullanılan bir söz

  Ha göreyim seni! Ha gayret!

• (ha:) Şaşma anlatan bir söz

  Amma güzel ha! Öyle oldu ha!

• (ha:) Dikkati çekmek, uyarmak için kullanılan bir söz

  Sakın ha bir daha yapma! Sakın ha ağlamanı istemiyorum. - Attila İlhan

• (ha:) Bir şeyin birdenbire hatırlandığını veya kavrandığını anlatan bir söz

  Ha, miralay arzu ederse o başka tabii! - Attila İlhan

[bağlaç]

• Tekrarlanarak kullanıldığında eşitlik anlamı veren bir söz

  Ha ben gelmişim ha o. Ha bağ ha bahçe ha tarla.

[bağlaç]

• Bazen tekrarlanan bir emir kipinin tekrarları arasında yer alarak fiil ile anlatılan işin uzadığı ve bundan bıkıldığı bildirilir

  Yürü ha yürü, yol bitmiyor ki.

[edat]

[kaba konuşmada]

• Evet

[teklifsiz konuşmada]

• (ha:) Soru bildiren bir söz

  Sen de geldin ha?

Ata Sözleri ve Deyimler

• ha babam (ha)
• ha babam de babam
• ha bire
• ha deyince
• ha gayret
• ha şöyle
• ha şunu bileydin

[kimya]

• Hahniyum elementinin simgesi

• Türk alfabesinin onuncu harfinin adı, okunuşu

[edat]

[halk ağzında]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• he demek

[kimya]

• Helyum elementinin simgesi