[isim]

• Kanın rengi, kızıl, kırmızı

[sıfat]

• Bu renkte olan

  Al bayrak. Al çuha.

• Dorunun açığı, kızıla çalan at donu

[sıfat]

• Bu renkte olan (at)

• Yüze sürülen pembe düzgün, allık

Ata Sözleri ve Deyimler

• al elmaya taş atan çok olur
• al giymedim ki alınayım
• al gömlek gizlenemez
• alı alına, moru moruna
• alı al, moru mor
• al kanlara boyanmak
• al kiraz üstüne kar yağmış

[isim]

[eskimiş]

• Aldatma, düzen, tuzak, hile

Ata Sözleri ve Deyimler

• al ile aslan tutulur, güç ile sıçan tutulmaz

[kimya]

• Alüminyum elementinin simgesi

[isim]

[müzik]

• Gam dizisinde `sol` ile `si` arasındaki ses

• Bu sesi gösteren nota işareti

[kimya]

• Lantan elementinin simgesi

[isim]

[eskimiş]

• Su

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Bal arılarının bitki ve çiçeklerden topladıkları bal özünden yapıp kovanlarındaki petek gözlerine doldurdukları, rengi beyazdan esmere kadar değişen tatlı, koyu, sıvı madde

• Olgunlaşmış incirin, dışına sızan tatlısı

• Ağaçların kabuğundan sızarak pıhtılaşan besi suyu

Ata Sözleri ve Deyimler

• bal alacak çiçeği bilmek (veya bulmak)
• bal bal demekle ağız tatlanmaz
• bal dök de yala
• bal gibi
• balı dibinden, yağı yüzünden
• balın âlâsı oğlun tazesinden
• balı olan bal yemez mi?
• balı parmağı uzun yemez, kısmetlisi yer
• bal ile kaymak yenir ama her keseye göre değil
• bal olan yerde sinek de olur
• bal sağmak
• bal tutan parmağını yalar

[isim]

[halk ağzında]

• Köpek ve sığırlara yedirilmek için un ve kepekle hazırlanan yiyecek

[isim]

• Yemek

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşını, eşini, işini bil
• aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
• aş taşınca kepçeye paha olmaz
• aş tuz ile, tuz oran ile

[isim]

[hayvan bilimi]

• Memelilerin etobur takımından, beş parmaklı, tabanlarına basarak yürüyen, yurdumuzda boz türü bulunan, iri gövdeli hayvan, kocaoğlan (Ursus arctos)

[ünlem]

• Kaba saba olan insanlar için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayı gibi
• ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
• ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
• ayıya kaval çalmak
• ayı yavrusu ile oynuyor
• ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
• ayıyı vurmadan postunu satmak

[isim]

• Genellikle Hindistan'da dokunan, özel motifleri olan değerli bir yün kumaş

  Genç kadın, yün şalını başına almışken çıkardı. - Reşat Enis

• Kadınların omuzlarını örtmek için kullandıkları geniş atkı

  Zil, şal ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı / Şevk akşamında Endülüs üç defa kırmızı - Yahya Kemal Beyatlı

[isim]

• Dünya'nın, Güneş çevresinde tam bir dolanım yapması için geçen 365 gün, 5 saat ve 49 dakikalık zaman

• Miladi takvime göre ocak ayının birinde başlayıp aralık ayının otuz birinde sona eren on iki aylık dönem, sene

• On iki aylık dönem

Ata Sözleri ve Deyimler

• yıl on iki ay
• yıl uğursuzun

[sıfat]

• Üzerinde ay biçimi bulunan

  Üzerlerinde kırmızı aylı beyaz bayrakların sallandığı geniş çadırların önünde öteye beriye gidip gelen doktorlar dolaşıyor. - Nazım Hikmet

• Ay ışığı olan, mehtaplı

  Gölün üstünde güneşin doğuşuna batışına, aylı gecelere doyum olmuyordu. - Necati Cumalı

[halk ağzında]

• Gebe

[isim]

[denizcilik]

• Sahil

• Su kıyısında yapılmış büyük, görkemli ev

  Yalıda panjurları açık bir pencereye / Sarmaşıklar içinden bir merdiven dayalı - Enis Behiç Koryürek

Ata Sözleri ve Deyimler

• yalı kazığı gibi

[isim]

[kimya]

• Birtakım hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak için vücuda verilen, o hastalığın mikrobuyla hazırlanmış eriyik

• Bu eriyiğin uygulanması

  Çiçek aşısı. Kolera aşısı. Tifo aşısı.

• Bir ağacın dalı veya gövdesi üzerine, aynı familyanın daha iyi bir türünden alınan dal, göz, tomurcuk vb. parçaları kaynaştırma işi

• Bu yolla eklenen parça

[sıfat]

• Aşılı (bitki)

  Sana yeni aşı güllerimi göstereceğim. - Aka Gündüz

Ata Sözleri ve Deyimler

• aşı olmak (veya vurulmak veya yapılmak)
• aşı vurmak (veya yapmak)

[sıfat]

[eskimiş]

• Parası, malı çok olan, zengin (kimse)

[isim]

• Erkeklerin ad veya soyadlarının önüne getirilen saygı sözü

  Bay Doğan.

• Erkek

  Bir bay sizi arıyor.