[-e]

[-i]

• Birini bir göreve getirmek, tayin etmek

[isim]

• Alışveriş

  Şarap satacağım, ben aksatama bakarım. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[zarf]

• Ayağa kalkmış durumda

  Kahvelerimizi ayakta içtik. - Aka Gündüz

[mecaz]

• Telaşlı, heyecanlı bir biçimde

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayakta kalmak
• ayakta tutmak
• ayakta tutmak
• ayakta uyumak

[isim]

[bitki bilimi]

• Düğün çiçeğigillerden, beyaz çiçek veren, bahçelerde süs çiçeği olarak yetiştirilen, sarmaşık özelliği gösteren bir bitki, yaban asması, orman sarmaşığı, meryemana asması (Clematis vitalba)

[isim]

• Aksamak işi

  Aradan yedi sekiz ay geçmiş, hiç aksama olmamıştı ödemelerde. - Yusuf Ziya Ortaç

[isim]

• Akıtmak işi, isale

  Oğlunun o eciş bücüş burnunun dikine gitmeye başladığı günlerde, tüm ilgisini ve sevgisini büyük kızına akıtmaya başlamıştı. - Elif Şafak

• Hayvanların, özellikle atların alınlarında bulunan ve burunlarına doğru uzanan beyaz leke

• Un, süt, yağ, yumurta, şeker veya pekmezle yoğrularak cıvık bir duruma getirilen hamurun kızgın sac üzerinde pişirilmesiyle yapılan bir tatlı türü

[halk ağzında]

• Enli bilezik

[isim]

• İstenilen şey, amaç, gaye, erek

  Bugün oraya gitmeden evvel, Maarif idaresine uğradım. Maksadım evrakı geriye almaktı. - Reşat Nuri Güntekin

Ata Sözleri ve Deyimler

• maksat gütmek
• maksat hasıl olmak
• maksat muhabbet olsun

[-i]

• Bir değer karşılığında bir malı alıcıya vermek

  Geniş arazisini parselleyip sattı. - Tarık Buğra

[nesnesiz]

[mecaz]

• Kendinde olmayan bir şeyi var gibi göstermek, taslamak

[mecaz]

• Bir kimse, kendini veya başkasını olduğundan daha önemli, yetkili ve değerli göstermek

[mecaz]

• Bir çıkar karşılığında bir şeyi gözden çıkarmak, feda etmek

[argo]

• Bir yolunu bularak birinden ayrılmak

  Yanımdakini satamazsam size gelemeyeceğim.

Ata Sözleri ve Deyimler

• satıp savmak

[isim]

• Tıkamak işi

  Tırmanıp gedikten girer girmez toprak dolu çuvallarla burayı tıkamaya çalışan insanlarla yüz yüze geldi. - İhsan Oktay Anar

[isim]

[jeoloji]

• Katman

  Madenin üzerindeki kalın toprak tabakası kaldırılıyor.

• Baskı ve yazıda kullanılan, değişik boyutlarda kesilmiş kâğıt

• Derece

[toplum bilimi]

• Katman

  Bu insan nehrinin en aşağı tabakası, ipsiz takımıdır. - Salâh Birsel

[isim]

• Cepte taşınan tütün veya sigara kutusu

  Ceviz ağaçlarının altına çökebilir, tabakalarınızdan birer sigara yakabilirsiniz. - Sait Faik Abasıyanık

[isim]

[bitki bilimi]

• Baklagillerden, sıcak iklimlerde birçok türü yetişen ve tanen, zamk, boya vb. maddelerin yapımında kullanılan bir ağaç (Acacia)

  Akasyaların salkım salkım çiçek açacakları tutmuş. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

• Baklagillerden, yurdumuzda yetişen bir süs ve gölge ağacı, salkım ağacı, yalancı akasya (Robinia pseudoacacia)

[nesnesiz]

• Bir sıvının üstündeyken içine gömülmek

  Sonra hani bir gemimiz batmıştı. - Sait Faik Abasıyanık

• Dünya'nın dönüşü dolayısıyla Güneş, Ay ve yıldız ufkun altına inmek

  Güneş renksiz bulutlar altında batıyordu. - Ömer Seyfettin

• İflas etmek

• Kirlenmek

  Üstüm başım battı.

[-e]

• Saplanmak

  Ayağına yolda diken batmıştı. - Osman Cemal Kaygılı

[-e]

• Tedirgin etmemesi gereken şeyler tedirgin etmek

  Bazı kimselere para batar, sarf edecek yer ararlar.

[-e]

• Hoşa gitmeyen bir duruma uğramak

  Abdi Bey'in sabırsız, çabuk parlamaya yatkın mizacına karısının tevekkülü ve sakinliği fena hâlde batıyor. - Attila İlhan

• Yok olmak

[-e]

• Çökmek

  İçeriye batmış gözleri kadına dikilmişti. - Sait Faik Abasıyanık

[mecaz]

• Daha kötü bir duruma uğramak

[mecaz]

• Yıkılmak, egemenliği sona ermek

  Bizans kurulduğundan battığı tarihe kadar 1125 sene geçmişti. - Yahya Kemal Beyatlı

[-e]

[mecaz]

• Dokunmak, incitmek

  Onun her sözü bana batar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• batan geminin malları bunlar
• battı balık yan gider

[isim]

• Şehirden küçük, köyden büyük, henüz kırsal özelliklerini yitirmemiş olan yerleşim merkezi, belde

  Biz, yolun üstünde, kasabanın çıkış yerinde boş bir handa otururduk. - Cahit Külebi

[isim]

• Basımevi

  Belki bu matbaanın işi ama dergiler elimize ulaşmazsa sizi sorumlu tutarız. - Ahmet Ümit

[nesnesiz]

• Bir yere veya bir şeyin üzerine boylu boyunca uzanmak

  Dörtnala giden atların köpüklü boynuna bir daha yatmayacak. - Nazım Hikmet

• Uyumak veya dinlenmek için yatağa girmek

• Yatay veya yataya yakın bir duruma gelmek, eğilmek

  Rüzgârdan bütün ekinler yattı. Gemi sağa yattı.

• Geceyi geçirmek üzere bir yerde kalmak

  Bu gece nerede yatacağız?

• Boş yere beklemek

  Mallar depoda yatıyor.

• İşlemez, çalışmaz durumda kalmak

  Gemi limanda yatıyor.

• Bir özellik kazanmak için bir şeyin içinde beklemek

  Turşu sirkede yatıyor.

• Belli bir süreyi cezaevinde geçirmek

• Ölü gömülmüş olmak

  Mezarlık servilerinin altında ninelerim, teyzelerim yatarlardı. - Halikarnas Balıkçısı

• Düz bir duruma gelmek, düzleşmek

  Kumaş iyice ütülenince yattı.

[-le]

• Cinsel ilişkide bulunmak

• Bir düşünceyi veya bir öneriyi benimsemek, razı olmak

• Heves etmek, eğilmek

  Çalı süpürgelerinin kırmızı çiçeklerindeki bal kokusuna yatmışlardı. - Sait Faik Abasıyanık

[mecaz]

• Bulunmak, var olmak

  Her ayrıcalık hevesinin kökeninde bir kompleks, bir göstermecilik duygusu yattığı görülür. - Haldun Taner

[teklifsiz konuşmada]

• Olumsuz veya başarısız bir sonuç almak

  Takım bu sezon yattı.

[halk ağzında]

• İşsiz kalmak, çalışmamak

[argo]

• Bilerek yenilmek, şike yapmak

Ata Sözleri ve Deyimler

• yatıp kalkıp
• yatıp kalkmak