[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[isim]

[fizik]

• Herhangi bir kuvvet alanında, belli bir düzlemin belli bir bölümünden geçtiği varsayılan güç çizgileri, seyelan

[ünlem]

• Birdenbire duyulan acı, ağrı, şaşırma, ürkme veya sevinç anlatan bir söz

  Ay! Sen mi idin? Ay, ne güzel!

[isim]

• Art arda gelen iki yeni ay arasında geçen süre

• Yılın on iki bölümünden her biri, mah, meh

  Mart ayı. Nisan ayı. Mayıs ayı.

• Bir ayın herhangi bir gününden ertesi ayın aynı gününe kadar geçen veya yaklaşık otuz gün olarak kabul edilen süre

  Bu iş ancak üç ayda biter. Temiz iş altı ayda çıkar.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
• ay aydın, hesap belli
• ay gibi
• ay harmanlanmak
• ayı gördüm, yıldıza itibarım (veya minnetim) yok
• ayı görmeden bayram etme
• ay var yılı besler, yıl var ayı beslemez

[isim]

[gök bilimi]

• Dünya'nın uydusu olan gök cismi, kamer, mah, meh

[ünlem]

• `Ey, hey` anlamlarında bir seslenme sözü

  Yürü ya mübarek!

[edat]

• Evet

Ata Sözleri ve Deyimler

• ya Allah
• ya Rabbi (veya Rab)
• ya sabır
• ya sabır çekmek
• ya ya ya şa şa şa

[bağlaç]

• Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz

  Ya, bu adam kim?

• Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz

  Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen?

• Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz

  Biz de gelelim mi? -Gelin ya.

• Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz

  Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya.

• Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz

  Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım?

• Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde `hele, özellikle` anlamlarında kullanılan bir söz

  O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar.

• Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz

  Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var. - Memduh Şevket Esendal

• Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya

[isim]

• Elin parmak dipleriyle bilek arasındaki iç bölümü, avuç içi

• Ayak tabanı

[bitki bilimi]

• Yaprakların düz ve parlak bölümü

[isim]

• Yağmur, yaz yağmuru

[isim]

[eskimiş]

• Kusma

[isim]

[hayvan bilimi]

• Tibet'te, Asya'nın bazı yörelerinde yabani veya evcil olarak yaşayan, kılları uzun bir tür öküz, Tibet öküzü, Tibet sığırı (Bos grunniens)

[sıfat]

• Nicelik, nitelik, güç, süre, sayı bakımından eksik, çok karşıtı

  Heykel konularının parmakla sayılacak kadar az olduğunu ileri sürüyordu. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

[zarf]

• Alışılmış olandan, umulandan veya gerekenden eksik olarak

Ata Sözleri ve Deyimler

• aza çoğa bakmamak
• aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz
• aza sormuşlar: "nereye?", "çoğun yanına" demiş
• az ateş çok odunu yakar
• az bulmak
• az buz olmamak
• az değil
• az gelmek
• az görmek
• az günün adamı olmamak
• azı çoğa saymak (veya tutmak)
• az kaldı (veya kalsın)
• az kaz, uz kaz, boyunca kaz
• az olsun, uz olsun
• az söyle, çok dinle
• az tamah çok ziyan getirir
• az veren candan, çok veren maldan
• az yiyen çok uyur, çok yiyen güç uyur

[eskimiş]

[kimya]

• Azot elementinin simgesi

[isim]

[anatomi]

• Bacakların bilekten aşağıda bulunan ve yere basan bölümü

• Bacak

• Birtakım şeylerin yerden yüksekçe durmasını sağlayan dayak, destek veya bunlardan her biri

  İskemlenin bir ayağı kırık. Bu köprünün dört ayağı var.

• Vücudun belden aşağı bölümü

  Ayağına bir pantolon çekti.

• Yürüyüşün ağırlık veya çabukluk derecesi

  Senin ayağınla köye akşama kadar varamayız.

• Basamak

• Futun küpü alınarak hesaplanan değer

[halk ağzında]

• Mayalardan önce, makama uygun olarak çalınan veya söylenen beste

• Yarım arşın veya 30,5 santimetre uzunluğundaki ölçü birimi, kadem, fit, fut

[coğrafya]

• Göl ayağı

[edebiyat]

• Halk edebiyatında koşuklarda kısa yedekli dizeler

[edebiyat]

• Halk edebiyatında uyak

  Mânicilerin kafa yormadan buldukları ayaklar Cenap'ı şaşkınlıktan şaşkınlığa sürükler. - Salâh Birsel

[matematik]

• Bir doğrunun başka bir doğruyu veya bir düzlemi kestiği nokta

  Dikme ayağı.

[spor]

• Karakucak ve yağlı güreşte pehlivanların ayrıldıkları beş dereceden biri

[spor]

• Altılı ganyanda yer alan her bir koşu

[madencilik]

• Kömür ocaklarında kömürün çıkarıldığı galeri

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayağa düşmek
• ayağa fırlamak
• ayağa kaldırmak
• ayağa kalkmak
• ayağı (veya ayakları) dolaşmak
• ayağı (veya ayakları) suya ermek
• ayağı alışmak
• ayağı almak
• ayağı düşmek
• ayağı düze basmak
• ayağı gitmemek
• ayağı ile gelmek
• ayağına (veya ayaklarına) kapanmak
• ayağına bağ olmak
• ayağına bağ vurmak
• ayağına çağırmak
• ayağına çelme takmak
• ayağına dolanmak (veya dolaşmak)
• ayağına düşmek
• ayağına geçirmek
• ayağına gelmek
• ayağına getirmek
• ayağına gitmek
• ayağına ip takmak
• ayağına kira istemek
• ayağına sağlık
• ayağına sıcak su mu, soğuk su mu dökelim?
• ayağına sıkmak
• ayağına üşenmemek
• ayağında donu yok, fesleğen ister (veya takar) başına
• ayağını (veya ayaklarını) altına almak
• ayağını (veya ayaklarını) öpeyim
• ayağını (veya ayaklarını) sürümek
• ayağını alamamak
• ayağını bağlamak
• ayağını çekmek
• ayağını denk almak
• ayağını denk basmak
• ayağını giymek
• ayağını kaydırmak
• ayağını kesmek
• ayağının (veya ayaklar) altında
• ayağının (veya ayaklarının) altını öpeyim
• ayağının altına almak
• ayağının altına karpuz kabuğu koymak
• ayağının bağını çözmek
• ayağının bastığı yerde ot bitmez
• ayağının pabucunu başına giymek
• ayağının pabucu olamamak
• ayağının tozu ile
• ayağının tozunu silmeden
• ayağının türabı olmak
• ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin
• ayağını tek almak
• ayağını vurmak
• ayağını yorganına göre uzat
• ayağı yerden kesilmek
• ayağı yürüten baştır
• ayak açmak (veya vermek)
• ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
• ayak almak
• ayak atmak
• ayak atmamak
• ayak ayak üstüne atmak
• ayak basmak
• ayak basmamak
• ayak çekmek
• ayak değiştirmek
• ayak diremek
• ayaklar altına almak
• ayaklar baş, başlar ayak olmak
• ayakları geri geri gitmek
• ayaklarına (veya ayağına) kara su (veya sular) inmek
• ayaklarının (veya ayağının) ucuna basmak
• ayaklarını yerden kesmek
• ayakları üstünde durmak
• ayakları yere değmemek
• ayak sürümek
• ayak tutmak
• ayak uydurmak
• ayak üstünde olmak
• ayak vermek
• ayak yapmak

[isim]

• Büyük ve sert taş kütlesi

  Yolun kenarındaki kayanın üstüne küfesini koydu. - Ahmet Hikmet Müftüoğlu

• Kayaç

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaya gibi
• kaya uçmazsa dere dolmaz

[isim]

• Giysilerin boyna gelen, boynu çeviren bölümü

  Paltosunun yakasını kaldırıp tenha caddeyi tutturdu. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Giysilerin boyna gelen bölümüne eklenen ve türlü biçimlerde olan parçası

• Kıyı, kenar, taraf

  Sokağın karşı yakasına geçtiler. - Memduh Şevket Esendal

• Eğik yerey

• Yapıların saçaklarında, suyun içeriye sızmasını önlemek için kiremidin altıyla oluk arasına konulan metal levha

• Semt

[denizcilik]

• Sahil

[denizcilik]

• Yelkenlerin kenar ve köşeleri

Ata Sözleri ve Deyimler

• yaka bir tarafta, paça bir tarafta
• yakadan atmak
• yakadan geçirmek
• yaka ısırmak
• yakası açılmadık
• yakasına (veya yakasından) asılmak (veya yapışmak)
• yakasına çökmek
• yakasına sarılmak
• yakasını bırakmamak
• yakasını kaptırmak
• yaka silkmek
• yakayı (veya yakasını) kurtarmak (veya sıyırmak)
• yakayı ele vermek

[isim]

[hayvan bilimi]

• Memelilerin etobur takımından, beş parmaklı, tabanlarına basarak yürüyen, yurdumuzda boz türü bulunan, iri gövdeli hayvan, kocaoğlan (Ursus arctos)

[ünlem]

• Kaba saba olan insanlar için kullanılan bir seslenme sözü

Ata Sözleri ve Deyimler

• ayı gibi
• ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
• ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
• ayıya kaval çalmak
• ayı yavrusu ile oynuyor
• ayıyı fırına atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
• ayıyı vurmadan postunu satmak

[isim]

• Üye

  Komşu gencine yüz vermemiş, çocuklu bir mahkeme azasıyla evlenmişti. - Reşat Nuri Güntekin

• Vücut parçası, organ

  Bu vücut, bütün azası kırılmış, birbiri üstüne yığılmış bir külçe hâlinde. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[isim]

[hayvan bilimi]

• Perde ayaklılardan, uzun, beyaz veya gri boyunlu, suda ve karada yaşayan, uçan, yabani veya evcil kuş (Anser)

  Kazı yıkayıp temizlemişler, sonra da parçalayıp tencereye koymuşlar. - Çetin Altan

[sıfat]

[mecaz]

• Budala

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaz gelen yerden tavuk esirgenmez
• kazı koz anlamak
• kazın ayağı öyle değil