[-i]

• Bir şeyi elle veya başka bir araçla tutarak bulunduğu yerden ayırmak, kaldırmak

  Sağ elinin çevik bir hareketiyle başındaki tülbendi çekip aldı. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Satın almak

[nesnesiz]

• Ele geçirmek, fethetmek

  Fakat aldıkları yerlerin ahalisini Türkleştiremediklerinden bu büyüklük onların zayıf düşmelerine sebep olmuş. - Ömer Seyfettin

[-i]

[-den]

• Bir şeyi veya kimseyi bulunduğu yerden ayırmak

  Çocuğu okuldan aldı.

• Birlikte götürmek

[nesnesiz]

• İçine sığmak

  Bu kavanoz iki kilo bal alır. Bu salon bin kişi alır.

[-e]

[nesnesiz]

• Kabul etmek

[nesnesiz]

• Kendine ulaştırılmak, iletilmek

  Mektup almak. Haber almak.

[nesnesiz]

• İçeri sızmak, içine çekmek

  Gemi su alıyor. Fotoğraf makinesi ışık almış, film yanmış.

[nesnesiz]

• Erkek, kadınla evlenmek

  O sırada aldığı kadının babasının birçok yardımını görmüştü. - Memduh Şevket Esendal

[-i]

[nesnesiz]

• Sürükleyip götürmek

  Öküzü sel aldı, harmanı yel aldı.

[nesnesiz]

• Kazanmak, elde etmek

[nesnesiz]

• Zararlı, tehlikeli bir şeye uğramak

  Soğuk almak. Ceza almak.

[-i]

[nesnesiz]

• Bürümek, sarmak, kaplamak

  Burayı kötü bir koku aldı, durulamaz hâle geldi.

[-den]

• Kısaltmak, eksiltmek

  Ceketin boyundan almak.

[nesnesiz]

• Yolmak, koparmak

  Kaş almak.

• Temizlemek

  Karyolanın altını süpürge ile al.

[-e]

[-i]

• İçeri girmesini sağlamak

  Sevdiği delikanlıyı gece evine almış. - Necati Cumalı

[nesnesiz]

• Tat veya koku duymak

  Sigaradan hiç tat alamaz oldum. Burnu iyi koku alır.

[-e]

[-i]

• Örtmek, koymak

  Paltosunu sırtına aldı.

[-i]

[-de]

• Yol gitmek, mesafe katetmek

  O yolu bir saatte alırsınız.

[-i]

[-den]

• Çalmak

  Cebimden saatimi almışlar.

• Soldurmak

  Güneş perdelerin rengini aldı.

• Vücuttaki hasta bir organı ameliyatla çıkarmak

  Dalağını aldılar.

[nesnesiz]

• Motor çalışması için gerekli olan elektrik veya yakıttan yararlanır duruma gelmek

  Savcı yardımcısı gaza bastı, motor almadı. Bir daha bastı, yine almadı. - Haldun Taner

[nesnesiz]

• Göreve, işe başlatmak

  Yeni bir kapıcı aldı.

[-den]

• Görevden, işten çekmek

[nesnesiz]

• Başlamak

  Üsküdar'a gider iken aldı da bir yağmur - Halk türküsü

[nesnesiz]

• İçecek veya sigara içmek

  Tadına bakmak için bir yudum aldım.

[nesnesiz]

• Yutmak, kullanmak

  İlaç almak.

[nesnesiz]

[-den]

• Kazanç sağlamak

  Bir pantolondan beş yüz lira alıyorlar.

• Gidermek, yok etmek

  İçine biraz su koy, tuzunu alır.

• Yer değiştirmek

Ata Sözleri ve Deyimler

• al (veya alın) ...
• alaşağı etmek
• al aşağı vur yukarı
• al benden de o kadar
• al birini, vur ötekine (veya birine)
• aldı
• aldığı abdest ürküttüğü kurbağaya değmemek
• aldı sazı eline
• al gülüm ver gülüm
• alıp başını gitmek
• alıp götürmek
• alıp satmaz görünmek
• alıp sattığı olmamak
• alıp vereceği olmamak
• alıp verememek
• alıp vermek
• alıp yürümek
• al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur (veya gocunsun)
• almadan vermek Allah'a mahsus
• almadığın hayvanın kuyruğunu tutma
• al malın iyisini, çekme kaygısını
• alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste
• al sana bir ... daha
• al takke ver külah

[isim]

• `Bir işi istediği duruma getirmek için her türlü kurnazca çareye başvurmak` anlamıyla allem etmek, kallem etmek sözünde geçer

  Nitekim allem ettiler, kallem ettiler, beni buradan mahrum etmek için her şeyi yaptılar. - Necip Fazıl Kısakürek

[isim]

• Ev, arsa, bahçe vb. taşınamayan mal ve mülklerin ortak adı, taşınmazlar, gayrimenkul

  Eline geçen serveti emlake yatırıyordu. - Ercüment Ekrem Talu

[isim]

• Yazma, çizme vb. işlerde kullanılan çeşitli biçimlerde araç

  Kâğıt, kalem, mürekkep, hepsi masanın üstündedir. - Falih Rıfkı Atay

• Resmî kuruluşlarda yazı işlerinin görüldüğü yer

  Kalemindeki odacıya aylığını kırdırırmış. - Sermet Muhtar Alus

• Yontma işlerinde kullanılan ucu sivri veya keskin araç

  Taşçı kalemi.

  Oymacı kalemi.

• Çeşit, tür

  Üç kalem erzak.

  Beş kalem ilaç.

[mecaz]

• Bazı deyimlerde yazı

  Kaleme almak.

[mecaz]

• Yazar

  Peyami Safa, edebiyatımızın usta kalemlerindendir.

Ata Sözleri ve Deyimler

• kalem açmak
• kalem çekmek
• kaleme (veya kaleme kâğıda) sarılmak
• kaleme almak
• kaleme gelmek
• kaleminden çıkmak
• kaleminden kan damlamak
• kalemine dolamak
• kalemi olmak
• kalemiyle yaşamak (veya geçinmek)
• kalem kırmak
• kalem oynatmak

[isim]

• Kalın biçilmiş uzun tahta

• Ahşap yapılarda kiriş olarak kullanılan kalın biçilmiş uzun tahta

[sıfat]

[mecaz]

• Kaba, anlayışsız kimse, kereste

  Önümüze geçen pahalı bir Alman arabasıydı, direksiyonundaki de bir başka kalas. - Sulhi Dölek

Ata Sözleri ve Deyimler

• kalas gibi

[isim]

• Kalmak işi

  Asıl derdi, tumturaklı sözler, bitimsiz tartışmalarla gözünü boyayıp birazcık yanında kalmamı sağlamak. - Tomris Uyar

[sıfat]

• Herhangi bir kimseden veya bir dönemden kalmış olan

  Annemden kalma bir evim vardı. Onu rehine koyarak bir ev tuttuk. - Ömer Seyfettin

[isim]

• Bilgi ve erdem bakımından olgunluk, yetkinlik, erginlik, eksiksizlik

• Eder, tutar

  Tozu kaldı ise bir paket al, saçak tütün iç. Bunun kemali altmış para! - Memduh Şevket Esendal

Ata Sözleri ve Deyimler

• kemal bulmak
• kemale ermek (veya gelmek)

[isim]

[eskimiş]

• Söz

  Mecliste arif ol kelamı dinle / El iki söylerse sen birin söyle - Karacaoğlan

• Söyleyiş biçimi, söyleme

[din bilgisi]

• Başta Tanrı'nın varlığı, birliği, peygamberlik ve ahiret olmak üzere İslamiyetin ana ilkelerini konu edinen bilim

[isim]

• Mikroskopla yapılan incelemede bazen lamların üstüne kapatılan dört köşe, küçük ve ince cam parçası

[biyoloji]

• Çok ince tabaka

[isim]

[halk ağzında]

• Manda yavrusu

[isim]

[eskimiş]

• Can sıkıntısı, usanç

  Melalimizi avutmak için bin türlü eğlence, bin türlü zevk icat ettik. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

• Üzüntü, hüzün, dert

Ata Sözleri ve Deyimler

• melal duymak

[isim]

• Genellikle ölçü aletlerinde gösterge çizelgesi

  Akımölçerin skalası.

• Çeşitlilik

[müzik]

• Bir bestede kullanılabilecek aynı türden sesler kümesi

[eskimiş]

• Gam

Ata Sözleri ve Deyimler

• skala yapmak

[sıfat]

• Giyinişinden, konuşma ve davranışlarından seviyesiz, dengesiz ve saf olduğu anlaşılan (kimse)

  Hem evli barklı bir kadın olduğundan haberi yok mu bu salak şeyin? - Ayla Kutlu

[isim]

• Yetişkin erkeklerde yanak ve alt çenede çıkan kılların tümü

  Sakalı kır, yaşı elliyi aşkın fakat dinçti. - Falih Rıfkı Atay

• Bazı hayvanlarda çene altında bulunan kılların tümü

[denizcilik]

• Gemi karinasında oluşan yosun, yapışan midye vb. yabancı madde

Ata Sözleri ve Deyimler

• sakal bırakmak (veya koyuvermek veya salıvermek veya uzatmak)
• sakalı bitmek
• sakalı değirmende ağartmamak
• sakalı ele vermek (veya kaptırmak)
• sakalım yok ki sözüm dinlensin
• sakalına ak (veya kır) düşmek
• sakalına göre tarak vurmak
• sakalına gülmek
• sakalına kar yağmak
• sakalının altına girmek
• sakalı saydırmak
• sakal oynatmaz

[-e]

[-i]

• Bir şeyi aşağıya sarkacak bir biçimde bir yere iliştirip sarkıtmak

  Lambayı tam pencerenin karşısına astı. - Sait Faik Abasıyanık

• Üzerine takınmak, kuşanmak

[-i]

• Bir kimseyi boğazından ip vb. geçirip sallandırarak öldürmek, idam etmek

• Gitmek zorunda olunan bir yere özürsüz gitmemek

  Ben inek için oymalarımı bıraktım, dikiş makinesini tamir etmedim, mektebi astım. - Nazım Hikmet

• Görevi olan bir işi özürsüz yapmamak

Ata Sözleri ve Deyimler

• asıp kesmek
• astığı astık, kestiği kestik