[isim]

• Kar, süt vb.nin rengi, beyaz, kara ve siyah karşıtı

[sıfat]

• Bu renkte olan

• Beyaz leke

  Bir gözünde akı var.

[sıfat]

[mecaz]

• Temiz

[sıfat]

[mecaz]

• Dürüst

[sıfat]

[mecaz]

• Sıkıntısız, rahat

  Ak günler göresin.

Ata Sözleri ve Deyimler

• ak akçe kara gün içindir
• ak dediğine kara demek
• ak don kara don geçitte belli olur
• ak gün ağartır, kara gün karartır
• akı ak karası kara
• akı karası geçitte belli olur
• akım derken bokum demek
• ak koyun kara koyun geçit başında belli olur
• ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
• ak koyunun kara kuzusu da olur
• ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır
• akla karayı seçmek
• ak sakaldan yok sakala gelmek

[isim]

[halk ağzında]

• Ağabey

[isim]

[eskimiş]

• Su

[isim]

[halk ağzında]

• Abla

• Anne

[isim]

• Yünün dövülmesiyle yapılan kalın ve kaba kumaş

• Bu kumaştan yapılmış yakasız ve uzun üstlük

[sıfat]

• Bu kumaştan yapılan

[eskimiş]

• Bu kumaştan yapılan ve dervişlerce giyilen hırka

• Kepenek (I)

Ata Sözleri ve Deyimler

• aba altında er yatar
• aba altından sopa (veya değnek) göstermek
• aba gibi
• abanın kadri yağmurda bilinir
• aba vakti yaba, yaba vakti aba
• abayı sermek
• abayı yakmak

[isim]

[fizik]

• Akümülatör

Ata Sözleri ve Deyimler

• aküsü bitmek

[sıfat]

• Nicelik, nitelik, güç, süre, sayı bakımından eksik, çok karşıtı

  Heykel konularının parmakla sayılacak kadar az olduğunu ileri sürüyordu. - Bedri Rahmi Eyuboğlu

[zarf]

• Alışılmış olandan, umulandan veya gerekenden eksik olarak

Ata Sözleri ve Deyimler

• aza çoğa bakmamak
• aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz
• aza sormuşlar: "nereye?", "çoğun yanına" demiş
• az ateş çok odunu yakar
• az bulmak
• az buz olmamak
• az değil
• az gelmek
• az görmek
• az günün adamı olmamak
• azı çoğa saymak (veya tutmak)
• az kaldı (veya kalsın)
• az kaz, uz kaz, boyunca kaz
• az olsun, uz olsun
• az söyle, çok dinle
• az tamah çok ziyan getirir
• az veren candan, çok veren maldan
• az yiyen çok uyur, çok yiyen güç uyur

[eskimiş]

[kimya]

• Azot elementinin simgesi

[sıfat]

• Özensiz, gelişigüzel yapılmış, zevksiz, sakil, ince karşıtı

  Cebinden kaba fil dişi saplı bir de çakı çıkardı. - Ömer Seyfettin

• Taneleri iri

  Kaba çakıl.

• Terbiyesiz, görgüsü kıt, nezaketsiz (kimse)

  Kaba, hantal, şivesiz bir sürü adamlar kafesinin önüne toplanırlar. - Refik Halit Karay

• Hafif olduğu hâlde kalın veya hacimli

  Kaba bir yün döşekle temiz bir şilte, yastık yorgan buldum. - Hüseyin Rahmi Gürpınar

[isim]

• Kuyruk sokumunun her iki yanındaki şişkin yer

[mecaz]

• Terbiyeye, inceliğe aykırı, çirkin, kötü

  Çocuklardan biri ağzından çok fena, çok kaba bir şey kaçırdı. - Osman Cemal Kaygılı

Ata Sözleri ve Deyimler

• kabasını almak

[isim]

• Üye

  Komşu gencine yüz vermemiş, çocuklu bir mahkeme azasıyla evlenmişti. - Reşat Nuri Güntekin

• Vücut parçası, organ

  Bu vücut, bütün azası kırılmış, birbiri üstüne yığılmış bir külçe hâlinde. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[isim]

[hayvan bilimi]

• Perde ayaklılardan, uzun, beyaz veya gri boyunlu, suda ve karada yaşayan, uçan, yabani veya evcil kuş (Anser)

  Kazı yıkayıp temizlemişler, sonra da parçalayıp tencereye koymuşlar. - Çetin Altan

[sıfat]

[mecaz]

• Budala

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaz gelen yerden tavuk esirgenmez
• kazı koz anlamak
• kazın ayağı öyle değil

[isim]

• İlenme, beddua

[ünlem]

• (a:h) Sesin tonuna göre pişmanlık, öfke, özlem, beğenme, sevgi vb. duygular anlatan bir söz

  Ah, ne güzeldi o Direklerarası'ndaki ramazan ve donanma geceleri. - Yakup Kadri Karaosmanoğlu

[ünlem]

• (a:h) Ağrı, acı duyulduğunda söylenen bir söz

  Ah başım!

Ata Sözleri ve Deyimler

• ah alan onmaz
• ah almak
• ah çekmek
• ah etmek
• ahı çıkmak
• ahını almak
• ahını yerde koymamak
• ahı tutmak
• ahı yerde kalmamak
• ah yerde kalmaz

[ünlem]

• İstek uyandırmak için kullanılan bir söz

  Ha göreyim seni! Ha gayret!

• (ha:) Şaşma anlatan bir söz

  Amma güzel ha! Öyle oldu ha!

• (ha:) Dikkati çekmek, uyarmak için kullanılan bir söz

  Sakın ha bir daha yapma! Sakın ha ağlamanı istemiyorum. - Attila İlhan

• (ha:) Bir şeyin birdenbire hatırlandığını veya kavrandığını anlatan bir söz

  Ha, miralay arzu ederse o başka tabii! - Attila İlhan

[bağlaç]

• Tekrarlanarak kullanıldığında eşitlik anlamı veren bir söz

  Ha ben gelmişim ha o. Ha bağ ha bahçe ha tarla.

[bağlaç]

• Bazen tekrarlanan bir emir kipinin tekrarları arasında yer alarak fiil ile anlatılan işin uzadığı ve bundan bıkıldığı bildirilir

  Yürü ha yürü, yol bitmiyor ki.

[edat]

[kaba konuşmada]

• Evet

[teklifsiz konuşmada]

• (ha:) Soru bildiren bir söz

  Sen de geldin ha?

Ata Sözleri ve Deyimler

• ha babam (ha)
• ha babam de babam
• ha bire
• ha deyince
• ha gayret
• ha şöyle
• ha şunu bileydin

[kimya]

• Hahniyum elementinin simgesi

[isim]

• İstem dışı veya umulmayan bir olay dolayısıyla bir kimsenin, bir nesnenin veya bir aracın zarara uğraması

• İlçe, kaymakamlık

  Muharebe, bütün yollarda, kazalarda, her yerde âdeta neşe veren bir tesir hasıl etmişti. - Hamdullah Suphi Tanrıöver

[din bilgisi]

• Vaktinde kılınmayan namazı veya tutulmayan orucu sonradan yerine getirme

[eskimiş]

[hukuk]

• Yargı

[eskimiş]

• Kadılık görevi

Ata Sözleri ve Deyimler

• kaza atlatmak
• kaza etmek
• kaza geçirmek
• kaza geliyorum demez
• kaza ile
• kazaya bırakmak
• kazaya kalmak
• kazaya rıza göstermek
• kazaya uğramak

[edat]

[halk ağzında]

• İşte

  Bizim köy aha şuracıkta!

[isim]

• Dönemeç

• Akarsu kıyılarındaki verimli tarlalar, büklük

• Ovada veya dere kıyısında çalı ve diken topluluğu

• Böğürtlen

[isim]

[eskimiş]

• Toprak

Ata Sözleri ve Deyimler

• hâk ile yeksan etmek
• hâk ile yeksan olmak

[isim]

• Adalet

  Haktan ayrılmamalı.

• Adaletin, hukukun gerektirdiği veya birine ayırdığı şey, kazanç

  Üstelik adli tatil olduğu için hak sahipleri bekleşirler. - Burhan Felek

• Dava veya iddiada gerçeğe uygunluk, doğruluk

  Bu davada hak görmüyorum.

• Verilmiş emekten doğan manevi yetki

  Ana hakkı ödenmez.

• Pay

  Makas hakkı. Komşu hakkı.

• Emek karşılığı ücret

[sıfat]

• Doğru, gerçek

  Karacaoğlan der ki sözüm haktır. - Karacaoğlan

Ata Sözleri ve Deyimler

• hak (veya hakkını) yemek
• hak deyince akan sular durur
• hak etmek
• hak kazanmak
• hakkı geçmek
• hakkı için
• hakkından gelmek
• hakkını aramak
• hakkını helal etmek
• hakkını vermek
• hakkı olmak
• hakkı ödenmemek
• hakkı tanımak
• hakkı var
• hak vermek
• hak yerini bulur (veya yerde kalmaz)

[isim]

[eskimiş]

• Maden, ağaç, taş üzerine elle yazı veya şekil oyma, kazı

  Mühür hakki.

• Kâğıttaki yazıyı kazıma, kazı

  Resmî kâğıtlarda hak ve silinti yasaktır.

[isim]

[din bilgisi]

• Tanrı

  Hakkıdır Hakk'a tapan milletimin istiklal. - Mehmet Akif Ersoy

Ata Sözleri ve Deyimler

• Hak getire
• Hakk'ın rahmetine kavuşmak (veya Hakk'a kavuşmak veya Hakk'a yürümek)